شمانیوز
شما نیوز

اینجا آب خستگی‎اش را فریاد می‎زند

بیائید طراوت را از باران، پاکی را از رودخانه، زلالی را از چشمه، خرمی را از سبزه و موسیقی را از طبیعت نگیریم.

بیائید طراوت را از باران، پاکی را از رودخانه، زلالی را از چشمه، خرمی را از سبزه و موسیقی را از طبیعت نگیریم.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی لرستان، اینجا آب آزاد و آرام خستگی‎اش را فریاد می‎زند، چگونه می‎توانیم با این نعمت و رحمت الهی نامهربانی کنیم، بیائید قدر قطره‎ها را دریابیم، درک کنیم ارزش قناعت و صرفه‎جویی را، چون آب مظهر پاکی و معنابخش جمال خداست.

آب آیه‌ی زندگی و تفسیر تکامل بشریت است بودنش حیات و نبودنش ممات است، زبان در تفسیرش عاجز و قلم در تحلیلش ناتوان، عنصری نخستین که همه چیز از آن آفریده شده و یک نماد باستانی بشمار می‎رود.

لرستان استانی است با قابلیت‎های فراوان که در حوزه‌ی آب پرباران‎ترین استان پس از استان‎های سواحل شمال محسوب می‎شود اما متأسفانه به‌علت خشکسالی‎ها در دهه‌ی گذشته با بحران مواجه شده است.

برداشت مازاد از منابع آب زیرزمینی باعث خشک شدن رودخانه‎ها شده ‎است

در این‌باره «حسن ترابی» متخصص تأسیسات آبیاری با بیان این‌که خشک شدن رودخانه‎های کشکان و سیمره بحثی نیست که امروز رخ داده باشد بلکه از سال 78 یعنی 16 سال پیش بنای خشکسالی در این رودخانه‎ها آغاز شده است، گفت: آمار درازمدت آبدهی رودخانه‎ها را که مشاهده می‎کنیم متوجه یک اتفاق عجیب می‌شویم.

وی ادامه داد: در همه‌ی ایستگاه‎های مربوط به رودخانه‎های خرم‎آباد، کاکارضا، تیره و ماربره تحقیقاتی انجام دادیم. هم‌چنین تحقیقاتی روی رودخانه خرم‎آباد در ایستگاه چم انجیر انجام شد و به نتایجی یکسان دست یافتیم.

این متخصص تأسیسات آبیاری خاطرنشان کرد: معمولاً بارش‎ها به رواناب در رودخانه‎ها تبدیل و کاهش بارش، به کاهش رواناب منجر می‎شود.

ترابی با بیان این‌که متوسط بارش درازمدت در رودخانه‌ی خرم‎آباد(از سال 1348 تا 1378)، 510 میلی‎متر بوده و متوسط رواناب خروجی ایستگاه چم انجیر در همین دوره 10.8 میلی‎متر است، افزود: نه باران و نه آبدهی هیچ‌کدام روند ندارند(روند مثبت یا روند منفی ندارند)، این در حالی است که از سال 1378 تا 1388 بارش بیشتر شده اما نسبت به دوره 48 تا 78، رواناب خروجی 30 درصد کاهش یافته است.

عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان اظهار کرد: در حوضه‌ی رودخانه خرم‎آباد نه تنها افزایش سطح زیر کشت نداشته‎ایم بلکه به‌علت بزرگ شدن بافت شهری خرم‎آباد، کشاورزی کاهش یافته اما با این تفاسیر میزان برداشت آب از رودخانه کاهش نیافته است.

ترابی با اشاره به این‌که با فرض این‌که بارش‎های بین صفر تا یک میلی‎متر تبخیر می‎شود، هم‌چنین بارش موثر کاهش و باران‎های غیرمثمر افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: برای علت کاهش بارش موثر آماری ندارم و این جای کار دارد که باید در تحقیقات آینده انجام دهیم.

وی با بیان این‌که آبی که به‌صورت سفره‎های زیرزمینی چشمه و رودخانه‎ها را تغذیه می‎کند چنانچه از طریق پمپ از چاه برداشت شود به خشک شدن رودخانه منجر می‎شود، خاطرنشان کرد: میزان آبدهی چشمه‎های خرم‎آباد نظیر مطهری، گلستان، کیو و گرداب سنگی را از سال 65 به بعد آماربرداری کردیم و متوجه شدیم که از سال 65 تا 78، آبدهی این چشمه‎ها بالاست اما از سال 78 تا 88 روند آبدهی چشمه‎های مذکور به‌شدت کاهش و به نصف رسیده است.

این متخصص تأسیسات آبیاری ادامه داد: پرسش اینجاست که آیا کاهش آبدهی چشمه‎های خرم‎آباد به‌علت بارش موثر یا برداشت بی‎رویه منابع آب زیرزمینی بوده است یا خیر؟

وی گفت: آمار دقیقی از این مهم در دست نیست و به‌تازگی تحقیقاتی را در خصوص بارش موثر آغاز کرده‎ایم.

این استاد دانشگاه لرستان با تأکید بر این‌که از سال 70 تا 80 اطراف چشمه‎های خرم‎آباد 200 حلقه چاه که عمدتاً عمیق هستند حفر شده است، اظهار کرد: نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که توسعه چاه‎های عمدتاً عمیق با کاهش آبدهی چشمه‎ها تطابق دارد، هم‌چنین تنها عاملی که باعث خشک شدن رودخانه‎ها شده، برداشت مازاد از منابع آب زیرزمینی بوده که با صرف انرژی همراه است.

این مدرس دانشگاه لرستان تصریح کرد: چنانچه در لرستان صنعت توسعه می‎یافت شاید دست‎اندازی به منابع آب که به بروز مشکلات فراوانی منجر شده، انجام نمی‎شد.

ترابی خاطرنشان کرد: برای خدمت به کشور و مدیریت منابع آب باید پیگیر توسعه‌ی صنعت در لرستان باشیم نه توسعه‌ی کشاورزی در حالی‌که متأسفانه مسئولان هم‌اکنون در لرستان پیگیر توسعه‌ی بخش کشاورزی هستند.

وی خاطرنشان کرد: در کارگروه خشکسالی استان یک مدرس حوزه‌ی آب حضور ندارد تا راهکارها و پیشنهاداتی را بیان کند.

تاکنون 40 مورد چاه در استان مسدود شده است

مهندس «مهرداد محمدی» مجری طرح احیاء و تعادل‎بخشی منابع آب زیرزمینی دشت‎های لرستان نیز می‎گوید: هدف در احیاء طرح جبران کسری مخازن آب‎های زیرزمینی با اعمال فعالیت‎های انسداد چاه‎های مجاز با نصب کنتورهای هوشمند است.

وی با بیان این‌که نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاه‎های برقی به دو طریق انجام می‎شود، افزود: نصب کنتور با هزینه متقاضی و یا با هزینه دولتی انجام می‎شود.

محمدی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون 6712 چاه عمیق و نیمه‌عمیق مجاز در بخش‎های کشاورزی، صنعتی و شرب داریم که 3835 مورد آنها برقی هستند.

وی یادآور شد: امسال در صورت تأمین اعتبار 2 میلیارد تومانی 300 کنتور هوشمند را نصب می‌کنیم و همین تعداد نیز در طول سال با هزینه متقاضیان انجام می‌شود.

مجری طرح احیاء و تعادل‎بخشی منابع آب زیرزمینی دشت‎های لرستان با بیان این‌که تعهد امسال برای جبران کسری مخزن آب‎های زیرزمینی 3 میلیون مترمکعب است، افزود: در صورت تحقق اهداف پیش‎بینی شده طرح و تأمین اعتبار برای انسداد چاه‎های غیر مجاز و نصب کنتور هوشمند چاه‎های مجاز کسری مخزن جبران شده به منابع آب زیرزمینی بیش از میزان تعهد شده خواهد بود.

وی با اشاره به این‌که اعتبارات سال 94 تخصیص داده شده اما هنوز توزیع نشده‎اند، خاطرنشان کرد: علی‎رغم عدم توزیع اعتبارات پروژه گشت و بازرسی منابع آب لرستان به‌صورت 2 ماه فعال و گروه‎های تحت پوشش در حال برخورد با متخلفان و متجاوزان به حریم منابع آبی در سطح دشت‎های استان هستند.

محمدی یادآور شد: از محل اعتبارات جاری شرکت آب منطقه‎ای، تاکنون 40 مورد انسداد چاه‎ها داشته‎ایم.

95 درصد منابع آبی استان صرف کشاورزی می‎شود

در این رابطه مهندس «علی امید سیفی» مدیرعامل شرکت آب منطقه‎ای لرستان نیز گفت: بزرگترین مشتری آب بخش کشاورزی است به‎گونه‎ای که بین 90 تا 95 درصد منابع آبی استان صرف آن می‎شود.

وی با بیان این‌که وضعیت منابع آب استان مشخص است و باید بدانیم که چه بکاریم تا متناسب با وضعیت کنونی آب باشد، افزود: متأسفانه کشت گیاهان آبدوست و عدم مدیریت مصرف آب به بحران منجر شده و کشاورزان هم دچار خسارت شده‎اند.

سیفی گفت: باید در بخش کشاورزی ورود پیدا کنیم تا استفاده بهینه از منابع آب بر اساس الگوی کشت صورت گیرد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‎ای لرستان با بیان این‌که هم‌اکنون خود کشاورزان برای کشت جایگزین ورود پیدا کردند، تصریح کرد: باید آگاهی مردم به‎ خصوص کشاورز را در حوزه‌ی آب بالا ببریم، چون در بحث آب تنش داریم.

وی خاطرنشان کرد: حفظ، صیانت و حفاظت از آب تنها وظیفه آب منطقه‎ای نیست بلکه وظیفه‎ای همگانی است و همه دستگاه‎های اجرایی و مردم باید در این‎باره مشارکت داشته باشند.

این مقام مسئول با بیان این‌که طرح تعادل‎بخشی شامل 11 پروژه است، اظهار کرد: این بخش شامل حفظ و حراست و صیانت از آب، گروه‎های گشت و بازرسی، کنتور هوشمند، طرح داناب، تشکیل تعاونی‎های آب‎بران، متعادل حریم کیفی، ساماندهی شرکت‎های حفاری، مطالعه کف‎شکنی دشت‎ها، پر و مسدود کردن چاه‎های غیرمجاز و... است.

وی خاطرنشان کرد: به‌منظور حفظ، حراست و صیانت از منابع آب باید از کشت گیاهان آبدوست جلوگیری شود.

سیفی با اشاره به این‌که علاوه‌بر کشت گیاهان آبدوست هجوم کشاورزان مهاجر و رغبت آنها برای کشت هندوانه و سیب‎زمینی مزید بر علت خشکسالی در استان است، افزود: آب منطقه‎ای لرستان تعامل خوبی با دادگستری و جهاد کشاورزی دارد. باید از کشاورز تعهدنامه گرفته شود تا سال آینده مبادرت به کشت گیاهان آبدوست و اجاره به کشاورز مهاجر نکند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‎ای لرستان یادآورشد: در بحث فرهنگ‎سازی مصرف آب و صیانت و احیاء منابع آب، انتظار زیادی از طرح داناب می‎رود.

وی با بیان این‌که متولی بخش آب تنها شرکت آب منطقه‎ای نیست، چون خیلی از موضوعات مربوط به آب خارج از مسائل آب منطقه‎ای است، خاطرنشان‎ کرد: به‌منظور صیانت از منابع آب جهاد کشاورزی نیز پای کار آمده و انتظار می‎رود در سال زراعی جدید حرفی برای گفتن داشته باشند.

مدیریت نکردن مصرف آب به بحران آب منجر شده است

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس نیز گفت: با برق‎دار کردن چاه‎های کشاورزی وزارت نفت تفاوت قیمت را تقبل می‎کند.

مهندس «محمدتقی توکلی» اظهار کرد: با برق‎دار کردن چاه‎های کشاورزی میزان برداشت آب مشخص است و در این شرایط که مشکلات زیادی در برداشت و تأمین حجمی آب داریم این امر می‎تواند موثر باشد.

وی ادامه داد: باید بخش عمده‎ای از چاه‎های کشاورزی به کنتور هوشمند تجهیز شود که قرار است دولت این کار را انجام دهد و سپس به‌صورت اقساطی از کشاورز هزینه را بگیرد.

توکلی خاطرنشان کرد: با برق‎دار کردن چاه‎های کشاورزی میزان و ساعتی که آب پمپاژ می‎شود محاسبه می‌شود و برای دستگاه‎های دولتی و شرکت‎های آب منطقه‎ای میزان مصرف و برداشت مشخص می‎شود.

نماینده‌ی مردم الیگودرز در مجلس با تأکید بر این‌که در ابتدا هدف از برق‎دار کردن چاه‎های کشاورزی کاهش استفاده از سوخت‎های فسیلی(گازوئیل) بود که کشور آن را وارد می‎کرد، اظهار کرد: مسئولان به این نتیجه رسیدند که برق ارزا‎ن‎تر از گازوئیل است و به جای واردات آن مابه‎التفاوت سوخت به صورت یارانه به چاه‎های کشاورزی اختصاص داده و آنها برق‎دار شوند.

وی تصریح کرد: با برق‎دار کردن چاه‎های کشاورزی وزارت نفت تفاوت قیمت را تقبل کند و هزینه واردات صادرات گازوئیل را مدیریت کند.

توکلی خاطرنشان کرد: با بحران آبی که وجود دارد نیاز است چاه‎های کشاورزی به کنترل هوشمند مجهز شوند.

فراموش نکنیم که قطره قطره آب لحظه لحظه زندگی است پس لحظه‎های زندگی‎مان را از دست ندهیم و بدانیم که ما آب را از پدرانمان به ارث نبرده‎ایم بلکه از فرزندانمان به امانت گرفته‎ایم.

گزارش از «آزیتا یوسفیان» ایسنای منطقه‌ی لرستان

انتهای پیام

آیا این خبر مفید بود؟
بر اساس رای ۰ نفر از بازدیدکنندگان
جهت مشاهده نظرات دیگران اینجا کلیک کنید
copied