مسؤولیت‌پذیری اجتماعی بانک‌ها؛ نویدبخش افق تازه‌ای در عدالت اجتماعی
شبکه مردمی اطلاع رسانی(شمانیوز): مقوله «مسؤولیت اجتماعی» سازمان‌ها در قبال شهروندان و عموم مردم، از جمله مسائل حائز اهمیتی است که همواره از سوی نهادها و افکارعمومی مورد توجه قرار گرفته است.
مقوله «مسؤولیت اجتماعی» سازمان‌ها در قبال شهروندان و عموم مردم، از جمله مسائل حائز اهمیتی است که همواره از سوی نهادها و افکارعمومی مورد توجه قرار گرفته است. تا مدّت‌ها چنین تصور می‌شد که سازمان‌ها تنها در قبال سهام‌داران و کارکنان خود مسؤولیت دارند و صرفاً تولید یا ارائه خدمات و محصولاتی با قیمتی مناسب و کیفیتی قابل قبول مدنظر قرار می‌گرفت. این در حالی است که نتایج و آثار این خدمات و محصولات در کنار موارد دیگری هم‌چون: رقابت شدید، افزایش جمعیت، کمبود منابع و آلودگی محیط، باعث شد تا سازمان‌ها به رویکرد جدید دیگری تحت عنوان «مسؤولیت اجتماعی» روی آورند. اصولاً مؤسسات و سازمان‌ها بر اساس نیاز جامعه و آحاد مردم بنا نهاده شده‌اند. همان‌گونه که مردم برای رفع نیازهای خود به سازمان‌ها نیاز دارند؛ متقابلاً سازمان‌ها نیز برای بقا و ادامه فعالیت خود به مردم و افراد جامعه نیازمندند. در واقع سازمان‌ها، به‌عنوان جزئی از جامعه، نه‌تنها بر اجتماع تأثیر می‌گذارند بلکه از آن نیز تأثیر می‌پذیرند. از همین‌رو، باید اهداف خود را به‌گونه‌ای طراحی کنند که تأثیرات سوئی بر جامعه نداشته و تمامی مردم از نتایج مثبت آن بهره‌مند گردند. سازمان‌ها نباید از این موضوع غافل شوند که نمی‌توانند بدون توجه به جامعه، به بقای خود ادامه دهند. در محیط امروزی، یکی از مهم‌ترین وظایف مدیران سازمان‌ها، رسیدگی به مسائل اجتماعی و مسؤولیت‌پذیری است. پیش از این، مدیران را بر اساس موفقیّت‌شان در سودآوری ارزیابی می‌کردند؛ این در حالی است که هم‌اکنون آن‌ها را با شاخص جامع‌تری از سودآوری صرف می‌سنجند. به‌همین دلیل، مدیران برای این‌که از بوته این ارزیابی سرافراز بیرون آیند. باید جزءنگری را فراموش کرده و مسائل اجتماعی را مدنظر قرار دهند. در واقع مسؤولیت اجتماعی شرکت‌ها، رویکردی متعالی به کسب‌وکار است که تأثیر اجتماعی یک سازمان بر جامعه چه داخلی و چه خارجی را مدنظر قرار می‌دهد. باید به‌خاطر داشت که هر سازمانی برای خدمت به مردم و جامعه تعهد دارند. در همین راستا، شاهدیم که اهمیّت مسؤولیت اجتماعی همواره رو به‌رشد است و تأثیر آن روی عملکرد کاری، شهرت و اعتبار شرکت‌ها اثبات شده است که از ملاحظات اخلاقی و توجه به فرآیندهای محیطی نشأت می‌گیرد. برای آن‌که استاندارد عملکرد سازمانی ارتقا یابد. اعضای آن باید معتقد باشند که آنچه انجام می‌دهند، در تحلیل نهایی به اجتماع و جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند کمک می‌رساند. زمانی‌که افراد با ایفای مسؤولیت‌های خود برای خدمت به دیگران تلاش می‌کنند، در واقع با تقویت اصول اخلاقی در خدمت ثبات اجتماعی هستند. از جمله مهم‌ترین انواع مسؤولیت‌های اجتماعی سازمان‌ها در «حوزه اقتصادی» نمود می‌یابد و در این میان بانک‌ها با در اختیار داشتن قسمت عمده‌ای از وجوه در گردش جامعه و تخصیص آن به بخش‌های مختلف اقتصادی، نقش مهمی را در تنظیم روابط و مناسبات اقتصادی و اجتماعی ایفا می‌کنند. درک اهمیّت نوعی از بانکداری که بیش از پیش در خدمت جامعه باشد و آینده خود را همراه با مسؤولیت در قبال اجتماع بیافریند، یک ضرورت است. در واقع بانکداری توأم با مسؤولیت اجتماعی شامل آن دسته از فعالیت‌ها، محصولات و خدمات بانکی است که به توسعه اجتماعی و انسانی امروز و فردا جامعه کمک می‌کند و در عین حال که پاسخ‌گوی نیازهای واقعی روز است، به پایداری و دوام اجتماعی، فرهنگی و زیست بوم جامعه نیز کمک می‌کند. در این نوع بانکداری، هر فعالیتی که انجام می‌گیرد، بر پایه خلق بازدهیِ چندگانه است؛ بازدهی که در آن سود حاصل از فعالیت‌ها و مبادلات پولی نه هدف غایی، بلکه پیش‌نیاز رسیدن به مقاصدی بالاتر است؛ مقصد ما تعهد به محیط پیرامون و جهان ما است و سود بالاتر تنها به ما انعطاف‌پذیری بیش‌تری می‌بخشد تا بر سر آن هدف والا بمانیم. بدیهی است؛ برای تحقق این مهم باید اصول، شیوه‌ها و معیارهای تازه‌ای در کسب‌وکار بانکداری تعریف و اعمال شود که دست‌یابی به آن‌ها مستلزم امکان‌سنجی، برنامه‌ریزی و هم‌اندیشی متخصصان این عرصه خواهد بود. به‌یقین حضور مؤثر بانک‌ها و مؤسسات مالی در عرصه مسؤولیت اجتماعی و پای‌بندی آن‌ها به این مهم، افق تازه‌ای را برای پیاده‌سازی عدالت اجتماعی در کشور خواهد گشود و بانک‌هایی که از این روش به فعالیت بانکداری می‌پردازند، به‌مسؤولیت خود در قبال سودآوری آگاهانه می‌نگرند. * دکترمحمود ترابیان- مدیر امور روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی بانک آینده
