داروی پرومتازین چیست؟ + موارد مصرف و عوارض
در این مطلب با داروی پرومتازین که از دسته داروهای آنتی هیستامین می باشد آشنا می شوید . مکانیسم اثر و عوارض جانبی آن برای شما آورده شده است . با ما همراه باشید.
پرومتازین از دسته داروهای آنتی هیستامین می باشد که برای درمان کهیر , سرگیجه و بیماری مسافرت مورد استفاده قرار می گیرد . از عوارض مصرف این دارو می توان خواب آلودگی , رعشه دست ها و تاری دید را نام برد .برای آشنایی بیشتر با این دارو با ما همراه باشید.
موارد مصرف داروی پرومتازین
پرومتازین برای درمان علامتی حساسیت‌هایی چون تب یونجه، کهیر، درمان فوری واکنشهای آنافیلاکسی، درمان تهوع، سرگیجه، اختلالات لابیرنت، بیماری مسافرت و داروی بیهوشی مصرف می‌شود.
مکانیسم اثر
تصور می‌شود که این دارو به طور غیر مستقیم باعث کاهش تحریک سیستم مشبک تنه مغزی می‌گردد. همچنین از طریق رقابت با هیستامین برای اتصال به گیرنده H1 در سلول هدف، از واکنشهایی که تنها با واسطه هیستامین بروز می‌کند ، جلوگیری می‌نماید، ولی در صورت بروز آنها را از بین نمی‌برد.
این دارو احتمالا با مهار گیرنده‌های شیمیایی در بصل‌النخاع (CTZ) اثر ضد استفراغ و ضد سرگیجه خود را اعمال می‌کند.
فارماکوکینتیک
پرومتازین به خوبی از راه خوراکی و از محل تزریق جذب می‌شود. متابولیسم آن کبدی است . شروع اثر این دارو از راه خوراکی ۶۰-۱۵ دقیقه و از راه تزریق عضلانی تقریبا ۲۰ دقیقه و از راه وریدی حدود ۵-۳ دقیقه بعد از مصرف می‌باشد.
طول مدت اثر تسکین‌بخشی آن حدود ۸-۲ ساعت و طول مدت اثر ضد هیستامین آن ۱۲-۶ ساعت است. این دارو به آهستگی از راه کلیه و مدفوع و عمدتاً به صورت متابولیت‌های غیرفعال دفع می‌شود.
عوارض جانبی پرومتازین
خواب آلودگی، هیجان، عصبانیت، بی‌قراری، از دست دادن مهارت در انجام کار یا بی‌ثباتی، حرکات پرشی عضلات سر وصورت، رعشه و تکات دادن دست‌ها، تاری دید، کاهش هوشیاری به ویژه در کودکان، خشکی دهان، کمی فشار خون و حساسیت به نور از عوارض جانبی دارو هستند.
تداخلات دارویی
مصرف همزمان پرومتازین با داروهای مضعف CNS، داروهای مهار کننده مونوآمینواکسیداز و ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای ممکن است موجب تشدید آثار مضعف CNS این داروها با پرومتازین گردد.
مصرف همزمان با داروهایی که باعث ایجاد واکنشهای اکستراپیرامیدال می‌شوند ممکن است شدت و دفعات بروز واکنشهای اکستراپیرامیدال را افزایش دهد. مصرف همزمان لوودوپا با پرومتازوین ممکن است اثرات لوودوپا را به علت مسدود شدن گیرنده‌های دوپامین در مغز مهار کند.
اثر برگیرنده آلفا آدرنرژیک اپی‌نفرین درصورت مصرف همزمان با پرومتازین ممکن است مهار شود. .مصرف همزمان بروموکریپتین با پرومتازین ممکن است موجب افزایش غلظت سرمی پرولاکتین شود. و با اثر بروموکریپتین تداخل کند. مصرف همزمان پرومتازین با داروهای ضد تیروئید ممکن است خطر بروز آگرانولوسیتوز را افزایش دهد.
هشدار ها پرومتازین
۱- احتمال بروز سرگیجه، تسکین، اغتشاش شعور و کمی فشار خون در بیماران مسن وجود دارد. همچنین علائم اکستراپیرامیدال بخصوص پارکینسون ، اختلال در نشستن، خوابیدن و درازکشیدن و دیسکینزی مداوم نیز در بیماران مسن بیشتر است، بخصوص اگر مقادیر مصرف زیاد باشند یا از شکل تزریقی دارو استفاده شود.
۲- این دارو درموارد زیر باید با احتیاط فراوان تجویز شود: انسداد مثانه، هیپروتروفی پروستات، احتباس ادرار، کوما، گلوکوم با زاویه بسته و یرقان.
۳- این دارو ترجیحاً باید از طریق تزریق عضلانی عمیق مصرف شود. در صورت تزریق وریدی، غلظت دارو باید کمتر از mg/ml25 بوده و سرعت تزریق نباید از mg /min25 تجاوز نماید.
توصیه های دارویی پرومتازین
۱- برای به حداقل رسانیدن تحریک گوارشی، شکل خوراکی این دارو همراه با غذا ، آب یا شیر مصرف شود.
۲- در صورت مصرف دارو برای پیشگیری از بیماری مسافرت باید حداقل ۳۰ دقیقه یا ترجیحاً ۲-۱ ساعت قبل از مسافرت مصرف شود.
۳- احتمال بروز خشکی دهان با مصرف این دارو وجود دارد.
۴٫ درمان با پرومتازین باید ۲-۱ هفته قبل از زایمان قطع شود تا از بروز یرقان و علایم اکستراپپرامیدال در نوزاد جلوگیری شود. ۵٫ این دارو نباید بیش از مقدار تجویز شده مصرف شود.
۶٫ در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض به یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود. ولی اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده باید خودداری نموده و مقدار مصرف بعدی نیز نباید دو برابر گردد.
از مصرف فرآورده حاوی الکل و سایر داروهای مضعف CNS با این دارو باید خودداری گردد.
بیشتر بدانید روش و مقدار مصرف پرومتازین
دوز معمول در بزرگسالان:
– واکنشهای حساسیتی تیپ I:25 میلی گرم داخل عضلانی و یا وریدی تزریق می گردد و در صورت لزوم پس از ۲ ساعت تکرار می گردد.
– ضد تهوع: ۲۵-۵/۱۲ میلی گرم داخل عضلانی و یا وریدی هر ۴ ساعت تزریق می گردد.
– سداتیو و خواب آور:۵۰-۲۵ میلی گرم داخل عضلانی و یا وریدی موقع خواب و یا قبل و بعد از عمل جراحی به همراه دوز ضعیفی از یک داروی خواب آور و یا داروی آنتی کولینرژیک تزریق می گردد.
– خواب آور در زمان زایمان :۵۰ میلی گرم از پرومتازین باعث ایجاد آرامش و کم شدن هشیاری می گردد و پس از زایمان ۷۵-۲۵ میلی گرم پرومتازین به همراه دوز پایین از یک ضد درد مخدر بکار می رود و هر ۴ ساعت تکرار می گردد.
حداکثر دوز مجاز برای بزرگسالان روزانه ۱۵۰ میلی گرم می باشد.افراد مسن ممکن است نسبت به دوز تجویز شده برای بزرگسالان حساس باشند، لذا کاهش دوز در مورد آنها می بایست صورت گیرد.
مقدار مصرف پرومتازین در کودکان:
مصرف این دارو در کودکان زیر ۲ سال ممنوع است. مصرف در کودکان بالای ۱۲ سال مانند بزرگسالان و در کودکان ۲ تا ۱۲ سال بصورت زیر می باشد: (مقدار مصرف نباید از نصف دوز بزرگسالان تجاوز کند)
– واکنشهای حساسیتی تیپ I:125 میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن بصورت عضلانی هر ۴ تا ۶ ساعت و یا ۵۰۰ میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن موقع خواب و یا ۲۵/۶ تا ۵/۱۲ میلی گرم سه بار در روز و یا ۲۵ میلی گرم موقع خواب.
-ضد تهوع:۵۰۰-۲۵۰ میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن تزریق عضلانی یا ۲۵-۵/۱۲ میلی گرم هر ۶-۴ ساعت.
– سداتیو و خواب آور:۵۰۰۰ میکروگرم تا ۱ میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن داخل عضله و در صورت نیاز ۲۵-۵/۱۲ میلی گرم.بعنوان سداتیو قبل از عمل جراحی، دوز mg/kg 1/1 به همراه دوز مساوی از مپریدین و یک دوز مناسب از داروی آنتی کولینرژیک تجویز می گردد.
دوز تجویزی بعنوان سداتیو پس از عمل جراحی ۲۵-۵/۱۲ میلی گرم است.
منبع: دارویاب , داروسازی کاسپین
