جوان-شفافیت و روحیه مطالبه گری

جوانی بهار زندگی است و جوان میوه باطراوت و خوش طعم و قوی بهار عمر آدمی است.جوانی  مایع نشاط و طراوت، نیرومندی روح و بدن است ، این دوره از مهمترین و در عین حال از پیچیده ترین مراحل حیات آدمی است. با همه تلاش هایی که روان شناسان برای پرده برداشتن از اسرار این مرحله به عمل آورده اند، باید اعتراف کرد که هنوز نقاط مبهم و ناشناخته بسیاری در این زمینه وجود دارد که بدون شناخت آنها اظهارنظر صریحی را درباره آنان نمی توان داشت. خصایص جوانی ویژگی های دارد که یکی از آنها ویژگی زیستی است.

 ویژگی زیستی:

 ازنظر زیستی و جسمانی،  رشد بدن سریع و در اواسط دوره بسیار کـُند، و در پایان دوره قریب به صفر است. بدن در آغاز مرحله همچنان در حال توسعه و رشد قد در حال افزایش است و در 24 سالگی متوقف می شود. رشد وزن بدن، قدرت تن، چابکی و فرزی جوان در این دوره در کمال اوج است و با چنین امکانی توان غلبه بر امور و حل و رفع مشکلات و گره گشایی ها در جوانان قوی‌تر  است. اینگونه جوان ها درخور مقام پدری و مادری هستند.  

ویژگی دیگر جوان از نظر ذهنی:

هوش خام دوره جوانی یا دانایی فطری منتهای سیر خود را  در زمان جوانی طی کرده و به بالاترین درجه رشد خود می‌رسد ، کنجکاوی طبیعی جوان در دوره ی جوانی او را به انسانی  «چرا»جویی مبدل کرده و او را  بر صراطی منطقی روشن و استدلالی می کشاند. 

 بعد دیگر زندگی جوان و ویژگی  او از جهت عاطفی اوست که او را در این برهه رقیق القلب نموده و  حساسیت او در برابر جریانات پیرامون او    تأثیرپذیر می‌کند . اگر چیزی را نا خوشایند و مطابق میل و فطرت خویش  ببیند ، در راه تحقق  آن تا حد فداکاری و جانبازی می ایستد؛ و برعکس اگر چیزی را دشمن بدارد در آن امرمخالفت خویش  شدیداً پابرجاست  و به اصطلاح کلامی، بُعد تولی و تبری در انسان جوان  قوی است. 

ویژگی دیگر جوان از نظر روان اوست: 

 جوان از نظر روحی دارای قوه درکی قوی است. از روابط علت و معلولی سردر می آورد. قادر به تجزیه و تحلیل امور است. می تواند به بحث و نقادی بپردازد. از کلیه امور سردر آورد. آینده نگری و افق به  دوربینی داشته باشد.

 در جنبه فطرت و وجدان هم جوان در مرحله ای است که فطرتش بیدار است. حقایق امور را تجسس می کند، خود را دریافته و اعتقاد خود را وجدان خویش قرار داده  و خیر را از شر تمیز می دهد،

می تواند بسنجد، مقایسه و ارزیابی کند و راه و رسم انسانیت و اخلاق را در پیش گیرد. جوانی دوران تربیت پذیری است و فرصتی است که در آن عقیده و اخلاق ریشه دار شده و فضایل و ملکات انسانی در او تثبیت می گردد. به عقیده روان شناسان تربیتی، صفات نیک و  بدی در دوران جوانی در نهادها پایه گذاری می شود،

حال جوان است و مطالب مطالبه گری او  همان‌گونه که جوانان آمرین به معروف و ناهین از منکر، مشفقانه موضوعی را مطرح کرده و خواستار انجام حق و یا ممانعت از انجام آن هستند، مطالبه‌گری صحیح نیز همان معنا و مفهوم را داراست.

 مطالبه‌گری از منظر جوان خواستن یک حق و پیگیری برای رسیدن به آن حق است و به‌عنوان یکی از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر نه‌تنها حق بلکه رسالت عموم مردم در راستای مقابله با فساد، استقرار عدالت حداکثری و در نهایت تحقق تمدن نوین اسلامی در عصر کنونی است.

اما چگونه است که گاه جریان مطالبه‌گری از مسیر اصلی خود منحرف شده و دچار افراطی‌گری و بی‌خردی می‌شود؟

چون در مسیر شفافیت و جداسازی حق و باطل قرار نمی‌گیرد .

اگر تلاش برای اصلاح امور نظام و آرمان‌خواهی جای خود را به تخریب، افترا و جوسازی‌های رسانه‌ای بدهد 

و شفافیت و شناخت جریان شناسی در کار نباشد   سیاست‌زدگی افراطی و تعصبات جناحی، زمینه‌ساز مطالبه‌گری‌هایی غیر عالمانه و به دور از انصاف شده و در این مسیر آبروهایی رفته و دیگر بازنگردد؟

 عدم شفافیت و یا عدم به کارگیری شاخص‌های مطالبه‌گری صحیح موجب انتظار مطالبه گری و آرمان‌گرایی از جوان می‌شود .

اینکه از جوان انتظار داشته باشیم به محض دیدن یک ناکارآمدی یا بحران مدیریتی و به صرف ادعا و نقل قول یا شنیده، آبروی کسی را به بازیچه بگیرید ، مصداق بی‌اخلاقی است. پس تحقیق و تفحص و سنجیدن تمام جوانب، شرط یک مطالبه‌گری عالمانه و منطقی بر محور شفافیت  است.

جوان باید بداند 

از آنجا که تخریب، فضای گفت‌وگو را مسدود می‌کند، توجه به اصل انصاف در پرسش‌گری و پرهیز از توأم کردن مطالبه‌گری با پرخاش و بدگویی، نباشد

همان‌گونه که آمرین به معروف و ناهین از منکر، مشفقانه موضوعی را  مطرح کرده و خواستار انجام حق و یا ممانعت از انجام آن هستند، مطالبه‌گری صحیح نیز همان معنا و مفهوم را داراست و با توجه به ماهیت مطالبه‌گری در جامعه اسلامی، نقد سیاسی حاکمان و نهادهای سیاسی، مبتنی بر نُصح، خیرخواهی و اخوت اسلامی است.

حال اگر مطالبه‌گری صحیح در جامعه‌ای نهادینه شود و عموم افراد فارغ از جایگاه و منافع خود، در مسیر مطالبه‌گری صحیح و اصلاح حکمرانی گام بردارند، آن جامعه مسیر تعالی را با سرعت افزون طی خواهد نمود.