نگاه تجارت‌محور در اقتصاد، آفت تولید ملی و مانع شکوفایی ظرفیت‌های دریایی کشور است

عضو کمیسیون اصل نودم مجلس شورای اسلامی با انتقاد از غلبه نگاه تجارت‌محور در سیاست‌های اقتصادی کشور تأکید کرد: این نگاه موجب شده حتی برخی از واحدهای بزرگ تولیدی، به‌جای سرمایه‌گذاری در تولید، به سمت واردات حرکت کنند و از ظرفیت‌های عظیم دریایی کشور در حوزه‌هایی چون شیلات، گردشگری و صنایع وابسته غفلت شود.
نگاه تجارت‌محور در اقتصاد، آفت تولید ملی و مانع شکوفایی ظرفیت‌های دریایی کشور است

حسین حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون اصل نودم مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با شمانیوز، با تأکید بر ضرورت تغییر رویکرد اقتصادی کشور از تجارت‌محور به تولید‌محور، اظهار کرد: متأسفانه نگاه غالب در بخش‌هایی از دستگاه‌های دولتی و حتی میان فعالان اقتصادی، تجارت‌محور شده است؛ یعنی تمرکز اصلی بر واردات و کسب درآمد سریع از تجارت است، نه بر توسعه تولید و ارزش‌آفرینی داخلی.

وی افزود: این نگاه خطرناکی است که در اقتصاد ایران ریشه دوانده و پیامدهای گسترده‌ای بر بخش تولید گذاشته است. حتی برخی از واحدهای بزرگ صنعتی که سابقاً تولیدکننده قطعات و کالاهای استراتژیک بودند، امروز ترجیح می‌دهند به‌جای تولید داخلی، همان قطعات را از خارج وارد کنند، چراکه سود تجارت برایشان بیشتر از سختی تولید است.

دیگران چه می خوانند:

حاجی‌دلیگانی ادامه داد: این روند نه‌تنها به تضعیف تولید ملی منجر شده بلکه باعث خروج ارز از کشور و از بین رفتن فرصت‌های شغلی برای جوانان می‌شود. وقتی تولید داخلی جای خود را به واردات بدهد، صنایع داخلی به تدریج از کار می‌افتند و کشور در زمینه‌های مختلف به بیرون وابسته می‌شود.

وی تصریح کرد: متأسفانه در فضای فعلی کشور شاهد هستیم برخی افراد با استفاده از رانت‌های ارزی و دریافت ارز دولتی، کالاهایی را با قیمت پایین وارد می‌کنند، اما هنگام عرضه، همان کالاها را با نرخ آزاد به مردم می‌فروشند. این رویه، نشانه‌ای از سوءاستفاده از شرایط اقتصادی و نبود نظارت دقیق است.

عضو کمیسیون اصل نودم مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: نتیجه چنین سیاست‌هایی این است که مردم در بازار هیچ نشانه‌ای از ارزانی کالاهایی که با ارز ترجیحی وارد می‌شوند مشاهده نمی‌کنند. درواقع، این منابع ارزی به‌جای آنکه به نفع مردم و تولید ملی به‌کار گرفته شوند، صرف واردات بی‌رویه و سودجویی برخی افراد خاص می‌شود.

وی گفت: ریشه این مشکلات در ضعف فرهنگ کار و تلاش در جامعه و نیز سیاست‌گذاری‌های نادرست برخی از مسئولان نهفته است. وقتی مسئولان به‌جای تشویق کار، تولید و نوآوری، مسیرهای آسان‌تری مانند تجارت یا تعطیلی‌های گسترده را ترویج می‌کنند، طبیعی است که روحیه کار و تلاش در میان مردم کاهش می‌یابد.

حاجی‌دلیگانی با اشاره به برخی طرح‌های مطرح‌شده برای تعطیلی دو روز در هفته، تأکید کرد: نوع نگاه دولت و برخی نمایندگان در این زمینه اشتباه است. چنین تصمیم‌هایی در ظاهر ممکن است رفاهی به‌نظر برسد، اما در واقع، موجب کاهش بهره‌وری، افت کارایی و تضعیف فرهنگ کار می‌شود. ملت‌هایی که امروز به رشد اقتصادی رسیده‌اند، با زحمت، سخت‌کوشی و تلاش شبانه‌روزی به موفقیت دست یافته‌اند، نه با تعطیلی و کم‌کاری.

وی افزود: اگر بخواهیم اقتصاد کشور از رکود خارج شود و به رشد پایدار برسد، باید فرهنگ کار و تولید را در جامعه احیا کنیم. این امر نیازمند آموزش، انگیزه، حمایت از کارآفرینان و اصلاح نظام پاداش و دستمزد است تا تلاش واقعی در کشور ارزش پیدا کند.

این نماینده مجلس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ظرفیت‌های عظیم دریا در توسعه اقتصادی کشور گفت: یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند موتور محرک رشد تولید و اشتغال باشد، اقتصاد دریامحور است. ایران با داشتن بیش از دو هزار و 700 کیلومتر مرز آبی در شمال و جنوب کشور، از منابع گسترده‌ای در زمینه شیلات، گردشگری، انرژی و ترانزیت برخوردار است، اما متأسفانه از این ظرفیت‌ها به‌درستی استفاده نشده است.

وی با ابراز تأسف از کم‌توجهی به منابع دریایی، افزود: همان‌طور که در سایر حوزه‌های تولیدی کم‌کاری و وابستگی به واردات وجود دارد، در زمینه بهره‌برداری از دریا نیز با نوعی غفلت و بی‌برنامگی مواجه هستیم. نه در حوزه گردشگری دریایی برنامه‌ریزی دقیقی انجام شده، نه در زمینه بهره‌برداری از منابع طبیعی و خدادادی دریا.

حاجی‌دلیگانی تصریح کرد: در حوزه شیلات، با وجود ظرفیت‌های گسترده آب‌های جنوب و شمال کشور، همچنان سهم ایران از بازار جهانی آبزیان پایین است. بخش زیادی از صید سنتی انجام می‌شود، صنایع فراوری ضعیف‌اند و صادرات محصولات دریایی با ارزش افزوده بالا هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.

وی ادامه داد: در زمینه گردشگری نیز کشورهای منطقه توانسته‌اند از دریا به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمد و اشتغال استفاده کنند، اما در ایران، هنوز زیرساخت‌های لازم برای گردشگری دریایی فراهم نیست. توسعه اسکله‌های تفریحی، کشتی‌های مسافربری، و ایجاد مسیرهای دریایی منظم بین بنادر کشور از اقداماتی است که می‌تواند اقتصاد مناطق ساحلی را متحول کند.

عضو کمیسیون اصل نودم مجلس با اشاره به سایر فرصت‌های مغفول‌مانده دریا خاطرنشان کرد: از منابع معدنی و انرژی در اعماق دریا گرفته تا فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی، همگی قابلیت‌های بی‌نظیری برای رشد اقتصادی کشور هستند. متأسفانه، به‌دلیل نبود نگاه جامع و راهبردی، این فرصت‌ها یا بلااستفاده مانده‌اند یا به شکل جزیره‌ای و بدون هماهنگی دنبال می‌شوند.

وی تأکید کرد: اگر اقتصاد دریامحور به‌صورت جدی در برنامه هفتم توسعه و سیاست‌های دولت مورد توجه قرار گیرد، می‌تواند نقش مؤثری در تحقق شعار «تولید، اشتغال و رشد اقتصادی» داشته باشد. این امر نیازمند عزم ملی، سرمایه‌گذاری هدفمند و هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی است.

حاجی‌دلیگانی با بیان اینکه بخش خصوصی نیز باید در این مسیر فعال شود، افزود: بدون مشارکت سرمایه‌گذاران داخلی و حتی همکاری‌های بین‌المللی، توسعه دریایی کشور محقق نخواهد شد. دولت باید موانع بوروکراتیک را کاهش دهد و فضای کسب‌وکار را برای فعالان اقتصادی در حوزه‌های شیلات، گردشگری و حمل‌ونقل دریایی تسهیل کند.

وی گفت: در عین حال، باید مراقب باشیم که نگاه صرفاً تجاری به منابع دریا، همان خطای گذشته را تکرار نکند. اقتصاد دریامحور یعنی تولید پایدار و بهره‌برداری اصولی از منابع، نه صادرات خام و فروش فوری منابع طبیعی. اگر نگاه سوداگرانه بر این حوزه حاکم شود، نه‌تنها منابع از بین می‌روند بلکه فرصت‌های توسعه نیز نابود می‌شود.

عضو کمیسیون اصل نودم مجلس شورای اسلامی با اشاره به نقش دانشگاه‌ها و مراکز علمی در توسعه اقتصاد دریا افزود: دانشگاه‌های ساحلی و مراکز تحقیقاتی کشور باید در زمینه فناوری‌های نوین صید، فراوری، انرژی‌های تجدیدپذیر و حمل‌ونقل دریایی فعال‌تر شوند. پیوند علم و صنعت می‌تواند راهکارهای بومی و پایدار برای بهره‌گیری از دریا ارائه دهد.

وی در پایان گفت: برای تحقق اقتصاد دریامحور و بازگشت کشور به مسیر تولید، باید سه اقدام اساسی انجام شود؛ نخست، تغییر نگاه مدیران از تجارت‌محوری به تولید‌محوری؛ دوم، اصلاح فرهنگ عمومی در جهت کار و تلاش؛ و سوم، برنامه‌ریزی ملی برای استفاده از ظرفیت‌های دریا. اگر این سه محور در کنار هم اجرا شود، ایران می‌تواند به یکی از قدرت‌های اقتصادی منطقه در حوزه دریا تبدیل شود.

نگاه تجارت‌محور در اقتصاد، آفت تولید ملی و مانع شکوفایی ظرفیت‌های دریایی کشور است

اخبار وبگردی:

آیا این خبر مفید بود؟