تصرف عدوانی چیست؟ + هر آنچه باید درباره تصرف عدوانی بدانید!

تصرف عدوانی چیست؟

تصرف عدوانی طبق ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی عبارت است از: ادعای متصرف سابق ، مطابق بر اینکه دیگری بدون رضایت او، مال غیر منقول را از تصرف او درآورده اند و تقاضای اعاده تصرف اموال خود را می کند. مثلا اگر شخصی بدون رضایت مستاجر، ملکی را از مستاجر یا موجر تصرف کند، تصرف عدوانی نامیده می شود. در دعاوی تصرف عدوانی، داشتن سابقه تصرف در مال کفایت می کند. ولی در خلع ید اثبات مالکیت فرد لازم است.

اگر شخصی حقوق دیگران را ضایع کند، مجازات قانونی خواهد داشت. در این شرایط دادگاه فقط به تصرف قبلی رسیدگی می کند و فرقی نمی کند شما در این مورد مالک باشید یا مستاجر. همچنین باید توجه داشته باشید که تصرف عدوانی فقط در مورد اموال غیر منقول صادق است. اگر شخصی به صورت تصرف عدوانی اموال منقول مثل: اتومبیل بپردازد، شامل ماده 158 نخواهد شد.

انواع تصرف عدوانی

تصرف عدوانی به دو دسته کلی تقسیم می شود که به شرایط متصرف در دادگاه بساگی دارد. انواع تصرف عدوانی شامل:

تصرف عدوانی کیفری: مراجع این محاکمه، دادگاه کیفری دو و دادسرا می باشند. تصرف عدوانی جرمی کیفری است. به طوری که در صورت اثبات اتهام تصرف، علاوه بر رفع تصرف و بازگرداندن وضعیت به حالت قبل، فرد به مجازات حبس نیز محکوم می شود. بنابراین، این تصرف با شرایطی همراه است و در صورت طرح شکایت تصرف کیفری و ثابت کردن آن، موجب مجازات متصرف خواهد شد. طبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی مجازات متصرف شامل موارد زیر می باشد:

• یک ماه تا یک سال حبس
• رفع تصرف
• اعاده وضع به حالت سابق

تصرف عدوانی حقوقی: مرجع این نوع دادرسی دادگاه عمومی حقوقی است. در صورت تصرف عدوانی، حکم به رفع تصرف داده خواهد شد و متصرف مجازات نخواهد شد. دعوای تصرف عدوانی به شکل حقوقی در شرایط زیر صورت می گیرد:

• شخص مدعی دعوای تصرف دارای سابقه تصرف باشد. یعنی به صورتی که قبل از تصرف ملک به واسطه فرد متصرف در آن ملک سکونت و تصرف داشته باشد. عموما مبنای سابقه این تصرف عرفی می باشد و می تواند کوتاه مدت یا طولانی باشد.
• تصرف به نحو عدوان صورت گرفته باشد: به این معنی که با قهر و زور و غلبه باشد.
• فرد متصرف سابقه تصرف نداشته باشد. یعنی فردی که با غلبه و قهر ملک خواهان را تصرف کرده، پیش از این در ملک تصرف شده، سابقه تصرف نداشته باشد.
• موضوع مربوط به مورد اختلاف و تصرف مال غیر منقول مانند ملک یا زمین باشد.

یکی از تفاوت های توقیف قانونی با توقیف کیفری این است که در پرونده کیفری باید سوء نیت مجرم اثبات شود در حالی که در دادگاه نیازی به انجام این کار نیست. همچنین رسیدگی و صدور رای و شکایت در این نوع دعاوی به صورت موارد زیر انجام می شود:

• تجدید نظرخواهی در این مورد برخلاف سایر دعاوی، مانع اجرای حکم نمی باشد.
• در این میان شخص ثالثی که خود را ذینفع می داند، اجازه وارد شدن را دارد.
• مطابق ماده 177 قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان در نوبت رسیدگی قرار نمی گیرند و رسیدگی خارج از نوبت خواهد بود.
• در دادگاه لازم است تصرف قبلی خواهان و تصرف عدوانی خوانده احضار شوند.
• به محض صدور حکم، حکم سریعا اجرا می شود و تصرف باید به سرعت رفع شود.
• رعایت اصل تناظر در این دعواها ضروری می باشد. یعنی هر دو طرفای دعوا، حق دفاع در برابر هم دیگر را دارند.

مهلت شکایت تصرف عدوانی چقدر است؟

در قانون برای طرح شکایت تصرف عدوانی مهلت مشخصی در نظر گرفته شده است که با توجه به شرایط و وضعیت فرد ضرر دیده، تعیین می شود و شکایت کیفری تصرف عدوانی علیه آن شخص مطرح می شود. اگر مالک اصلی تحت کنترل متهم یا به دلیلی خارج از اختیار او بوده باشد، نمی تواند شکایت کند. این مدت از تاریخ رفع مانع محاسبه می شود و گاهی پیش آمده است که صاحب مال منقول قبل از انقضای مهلت مطالبه فوت کرده و دلیلی برای صرف نظر از ادعای تصرف عدوانی وجود ندارد. . در نتیجه هر یک از وراث او ظرف مدت 6 ماه از تاریخ فوت حق شکایت دارند.

تصرف عدوانی در ملک مشاع چیست؟

یکی از سوال هایی که برای افراد در تصرف عدوانی پیش می آید، این است که تصرف عدوانی در ملک مشاع چیست؟ طبق ماده 167 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر دو یا چند نفر از ملکی استفاده کنند و بعدا درمورد استفاده از زمین برای هم دیگر مزاحممت ایجاد کنند، دعوای تصرف عدوانی مطرح شده و باید مورد رسیدگی قرار گیرد. در این موارد بهتر است از بهترین وکیل ملکی در تهران کمک بگیرید.

مدارک ضروری برای شکایت تصرف عدوانی چیست؟

علاوه بر پرداخت مبلغی در هر مرحله از شکایت، اسناد و مدارک دیگری نیز برای ساماندهی این فرآیند تصرف عدوانی ضروری است که این اسناد به شرح زیر است:

1. کارت ملی
2. شناسنامه
3. سند مالکیت: زمان تصرف عدوانی حقوقی نیازی به سند مالکیت نیست و شاکی تنها در صورتی می تواند از سند استفاده کند که بخواهد سابقه تصرف خود را اثبات کند. در تصرف عدوانی کیفری نیاز به سند مالکیت رسمی می باشد.
4. دلایلی برای اثبات ادعا: شهادت شاهدان یا درخواست استعلام از مراجع مربوطه

رد اتهام تصرف عدوانی به چه صورت است؟

به عنوان یک قاعده کلی باید به این نکته توجه داشت که تصرف عدوانی کاملا غیرقانونی است و قانون کیفری نیز برای این امر ضمانت اجرایی دارد. لذا رد اتهام تصرف عدوانی در این گونه موارد یکی از مسائل حیاتی برای مردم است. در این گونه موارد پیشنهاد می شود از یک وکیل مجرب و متخصص در تصرف عدوانی استفاده کنید تا در مراحل مختلف مراحل قانونی عدم ارتکاب جرم تصرف عدوانی را ثابت کنید.

نتیجه گیری

با سپاس از شما همراهان گرامی که ما را تا انتهای این مقاله همراهی کردید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تصرف عدوانی، می توانید به سایت برترین وکیل مراجعه کنید و از مطالب ذکر شده در آن، نهایت استفاده را ببرید.

منبع: (bartarinvakil.com)