کاربردهای دستگاه سونوگرافی در تشخیص انواع بیماری

سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری غیرتهاجمی است و از امواج اولتراسوند، برای تصویربرداری از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌کند. در حال حاضر، دستگاه سونوگرافی برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد، دستگاه‌های سونوگرافی اطلاعات دقیق‌تر و بهتری در اختیار پزشکان قرار می‌دهند. بنابراین پزشکان می‌توانند نوع بیماری و منشا آن را به صورت جزئی و دقیق مورد بررسی قرار دهند. به همین دلیل، کاربرد سونوگرافی در حوزه پزشکی روز به روز بیشتر می‌شود. در ادامه قصد داریم درباره کاربرد دستگاه سونوگرافی برای تشخیص انواعی از بیماری‌های مختلف صحبت کنیم.

در چه بیماری هایی می توان از سونوگرافی استفاده کرد؟

همانطور که گفته شد، دستگاه سونوگرافی برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه برخی از این بیماری‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

·بیماری های مربوط به کلیه

یکی از مهم‌ترین کاربردهای سونوگرافی در حوزه پزشکی، تشخیص و درمان بیماری‌های مربوط به کلیه هستند. این بیماری‌ها انواع مختلفی دارند. به عنوان مثال نارسایی کلیوی و سنگ کلیه، از رایج‌ترین بیماری‌های کلیه هستند و بسیاری از افراد را درگیر خود می‌کنند. دستگاه سونوگرافی، بهترین گزینه برای بررسی بیماری‌های کلیوی و عملکرد کلیه‌ها است.

سونوی رنال (Renal ultrasound) یا سونوگرافی کلیه، برای تصویربرداری از کلیه‌ها و تشخیص بیماری های مرتبط با آن انجام می‌شود. سونوگرافی کلیه با اشعه ایکس انجام نشده و از امواج صوتی که با گوش افراد قابل شنیدن نیستند، استفاده می‌شود. این امواج صوتی، تصاویری ایجاد می‌کنند که حاوی اندازه، شکل، مکان قرارگیری و جریان خون در کلیه‌های فرد بیمار است.

علاوه بر این، دستگاه سونوگرافی قادر است هر گونه عفونت یا مایعات اضافی درون کلیه را تشخیص دهد. گاهی اوقات بعد از پیوند کلیه، از امواج اولتراسوند برای بررسی سلامت کلیه‌ها استفاده می‌شود.

·بیماری های قلب و عروقی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای دستگاه سونوگرافی، تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی است. قلب یکی از اندام‌های داخلی بدن است و عملکرد بسیار مهمی در داخل بدن دارد. بنابراین نمی‌توان بسیاری از بیماری‌های قلبی و عروقی را با معاینه فیزیکی شناسایی کرد.

دستگاه‌هایی مانند دستگاه اشعه ایکس، آسیب زیادی به نواحی حساس بدن مثل قلب و رگ‌های خونی وارد می‌کنند. بنابراین به هیچ وجه نباید برای شناسایی بیماری‌های قلبی و عروقی مورد استفاده قرار گیرند.

دستگاه سونوگرافی امواج بی خطری دارد و برای شناسایی بسیاری از بیماری‌های قلبی مثل آریتمی (Arrhythmia) یا تپش نامنظم قلب، کاردیومیوپاتی (Cardiomyopathy) یا تغییرات ماهیچه قلب، نارسایی قلبی (Heart Failure) یا پمپاژ نادرست قلب، نقص مادرزادی قلب (Congenital Heart Defect)، نارسایی میترال (Mitral regurgitation) و مواردی مانند این مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً از سونوگرافی کالر داپلر، برای مشاهده اکوکاردیوگرام استفاده می‌شود. زیرا سونوگرافی کالر داپلر، تصاویر دقیق و رنگی ایجاد می‌کند.

·بیماری های کبدی

بسیاری از عوامل مثل رژیم غذای نادرست یا عوامل ژنتیکی، بر بروز بیماری‌های کبدی موثر هستند. بیماری‌های کبدی، بسیار آزاردهنده هستند و در اکثر مواقع دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهند. اکثر پزشکان برای تشخیص بیماری‌هایی مثل یرقان کبدی، از دستگاه سونوگرافی استفاده می‌کنند. در این بیماری، درد شدیدی در قسمت بالایی سمت راست شکم احساس می‌شود.

کاربرد دیگر دستگاه سونوگرافی، بررسی میزان آنزیم‌های کبدی است که با عنوان تست عملکرد کبد نیز شناخته می‌شود. هدف از انجام سونوگرافی کبد، دریافت تصاویر دقیقی از کبد و ثبت جریان خون است. سونوگرافی کبد برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌های کبدی مثل هپاتیت یا التهاب کبد، بیماری کبد چرب یا تجمع چربی در کبد، اختلالات خودایمنی کبد، سرطان کبد، فیبروز کبدی، سیروز و نارسایی کبد و مواردی مانند این، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

·بیماری های رحم و تخمدان

بدون شک یکی از مهم‌ترین کاربردهای سونوگرافی، تشخیص و درمان بیماری‌های رحم و تخمدان است. پزشکان برای شناسایی بسیاری از بیماری‌های رحمی مثل سرطان رحم، کیست تخمدان، پولیپ رحم، فیبروم و مواردی مانند این، از دستگاه سونوگرافی استفاده می‌کنند.

امواج اولتراسوند، قادر هستند تصاویر دقیقی از هر دو تخمدان و رحم تولید کنند. به همین دلیل استفاده از اولتراسوند در بارداری بسیار شایع است. هر نوع ماده اضافی مثل عفونت رحم، غده‌های رحمی، کیست تخمدان و مواردی مانند این، با رنگ متفاوت روی صفحه نمایشگر نشان داده می‌شوند. علاوه بر این، اطلاعات دقیقی مثل اندازه هر یک از کیست‌ها، قطر کیست، نوع و شدت عفونت با استفاده از سونوگرافی تشخیص داده می‌‌شوند. شناسایی بیماری‌های رحمی و تشخیص این اطلاعات جزئی به هیچ وجه با معاینه چشمی امکان پذیر نیست.

·بیماری های دستگاه تناسلی مردانه

دستگاه سونوگرافی صرفاً برای بررسی رحم و تخمدان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای دستگاه سونوگرافی در پزشکی، تشخیص و درمان بیماری‌های دستگاه تناسلی مردانه است. برخی از این بیماری‌ها بسیار خطرناک هستند و حتی ممکن است منجر به ناباروری فرد شوند‌. به همین دلیل، شناسایی سریع بیماری‌های دستگاه تناسلی مردانه اهمیت بسیار زیادی دارد. بهترین روش برای تشخیص سریع این بیماری‌ها، انجام سونوگرافی است.

انواعی از بیماری‌های دستگاه تناسلی مثل توده‌های بیضوی، با استفاده از دستگاه سونوگرافی قابل شناسایی هستند. این توده‌ها معمولاً بر اثر صدمه یا سایر مشکلات ژنتیکی ایجاد می‌شوند. دستگاه سونوگرافی می‌تواند توده‌های بیضوی را به شکل کاملاً دقیق روی صفحه نمایشگر نشان دهد. علاوه بر این، سونوگرافی برای شناسایی سایر بیماری‌ها مثل پیچ خوردگی بیضوی، اپیدیدیمیت، عدم نزول بیضه، ناباروری واریکوسل و مواردی مانند این مورد استفاده قرار می‌گیرد.

علاوه بر مواردی که بیان شد، سونوگرافی برای تشخیص بسیاری از بیماری‌های دیگر مثل بیماری‌های ریوی، گوارشی، بیماری‌های مربوط به چشم و مواردی مانند این مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بهترین دستگاه سونوگرافی

دستگاه‌های سونوگرافی بسیار متعدد هستند و در برندهای مختلف وارد بازار می‌شوند. به طور کلی، می‌توان دستگاه

سونوگرافی را به دسته های دستگاه سونوگرافی هندهلد و دستگاه سونوگرافی کلینیکی تقسیم کرد. البته انواع دیگری نیز وجود دارند که چندان مورد توجه بازار قرار نگرفته‌اند. هر کدام از دستگاه‌های سونوگرافی، مزایا و معایب خاص خود را دارند و در میان بهترین دستگاه‌های سونوگرافی قرار می‌گیرند.

 به عنوان مثال، دستگاه سونوگرافی کلینیکی تصاویر بسیار دقیق و واضحی تهیه می‌کند و قدرت بالایی برای شناسایی انواعی از بیماری‌ها دارد. دستگاه سونوگرافی هندهلد، به راحتی جابجا می‌شود و کاربری ساده‌ای دارد.

دستگاه سونوگرافی کالر داپلر نیز قادر به بررسی حرکت جریان خون است و تصاویر رنگی و دقیقی در اختیار پزشک قرار می‌دهد. بنابراین انتخاب بهترین دستگاه سونوگرافی برای شناسایی و درمان بیماری‌ها، بر عهده پزشک است. با این حال، برندهای مختلفی از این دستگاه‌ها وارد بازار شده‌اند که در ادامه برخی از آن‌ها برای شما معرفی می‌شود:

• سونوگرافی سونو استار (sonostar)
• سونوگرافی Clarius
• سونوگرافی Butterfly
• سونوگرافی فیلیپس (Philips)
• سونوگرافی جی ای (GE Healthcare)
• سونوگرافی سامسونگ مدیسون (Samsung Medison)

بررسی کلی

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که برای بسیاری از کاربران ایجاد می‌شود، این است که آیا دستگاه سونوگرافی اشعه دارد؟ سونوگرافی ایمن‌ترین راه برای شناسایی انواعی از بیماری‌ها است. در روش سونوگرافی، از امواج اولتراسوند با فرکانس بالا استفاده می‌شود که آسیبی به بدن بیمار وارد نخواهد کرد. به همین دلیل، سونوگرافی برای شناسایی بیماری‌های مختلفی مثل بیماری قلبی و عروقی، کبد، کلیه، رحم و تخمدان یا مواردی مانند این مورد استفاده قرار می‌گیرد.