الیاس کردی در گفت‌وگو با شمانیوز:
دامنه نوسان، عامل قفل‌شدگی بازار / راه نجات بورس، شناوری واقعی و واگذاری مدیریت دولتی است
کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از استمرار دامنه نوسان در شرایط بحرانی بازار سهام، تأکید کرد که این ابزار به‌جای ایجاد تعادل، موجب قفل‌شدگی معاملات و فرار سرمایه‌گذاران شده است. وی راهکار اصلی بازگشت اعتماد به بورس را خصوصی‌سازی واقعی، افزایش شناوری سهام و کاهش مداخله دولت در مدیریت شرکت‌ها دانست.
پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار شمانیوز درباره راهکارهای حمایت مؤثر و واقعی از بورس گفت: برای اینکه بتوان از بازار سرمایه به‌طور مؤثر حمایت کرد، ابتدا باید تجربیات جهانی را مدنظر قرار داد. در همه جای دنیا، وقوع جنگ یا بحران‌های سیاسی و امنیتی منجر به شکل‌گیری ریسک سیستماتیک در اقتصاد می‌شود و در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران—چه حقیقی، چه حقوقی و چه حتی دولتی—با مشاهده فضای مبهم و پرتنش، تمایل خود را به سرمایه‌گذاری از دست می‌دهند. این مسئله طبیعی است و مختص ایران نیست.
وی افزود: بازار سرمایه ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. ما در روزهای اخیر شاهد قفل شدن معاملات به‌واسطه دامنه نوسان بودیم و چندین روز متوالی، بازار در شرایط قفل قرار داشت. در آخرین روزها، با ورود دولت و حقوقی‌ها، بازار از وضعیت قفل خارج شد، ولی هم‌زمان افت قیمت‌ها و انتقال مالکیت از حقیقی به حقوقی نیز اتفاق افتاد. به‌عبارتی، ما یک خروج سرمایه داشتیم که البته با تجربه‌های گذشته قابل پیش‌بینی بود.
الیاس کردی ادامه داد: نکته مهم این است که این شرایط چیز عجیبی نیست. هر زمان تهدیدات شدیدتر می‌شوند، بازار به‌طور طبیعی واکنش منفی نشان می‌دهد. حالا هم با وجود آتش‌بس، فضای بازار نسبتاً آرام‌تر شده، ولی همچنان تهدیدات بالقوه وجود دارند. به همین دلیل، دولت باید در چنین شرایطی به‌صورت هوشمندانه و موقت از بازار حمایت کند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به سخنان اخیر وزیر اقتصاد اظهار کرد: بارها گفته شده که هر وقت وزارت اقتصاد صلاح بداند، از بازار حمایت می‌کند، اما بازار نیازمند برنامه‌ریزی مشخص و پایدار است، نه واکنش مقطعی. به‌همین دلیل لازم است حمایت‌ها هدفمند، برنامه‌محور و دارای سقف زمانی مشخص باشند.
وی تأکید کرد: در شرایط بحرانی مانند وضعیت فعلی، دخالت دولت در بازار سرمایه ضروری است، اما این دخالت نباید به عادت بازار تبدیل شود. دولت باید پس از عبور از بحران‌ها، از مداخله در روند طبیعی بازار دست بکشد و اجازه دهد قیمت‌ها و روندها براساس مکانیزم عرضه و تقاضا شکل بگیرند.
الیاس کردی گفت: متأسفانه در کشور ما برخی فعالان بازار با مداخله کامل دولت مخالف‌اند، اما هم‌زمان از نبود قیمت‌گذاری دستوری ناراضی‌اند. این دو نگاه متضاد باعث شده چرخه‌ی دخالت دولت در بازار تکرار شود، بدون آن‌که به نتایج پایدار برسیم. در همه دنیا، حمایت دولت از بازار سرمایه در شرایط بحرانی انجام می‌شود، اما پس از آن، بازار به خود واگذار می‌شود.
وی ادامه داد: دولت باید مأموریت‌های مهم‌تری را نیز در دستور کار قرار دهد؛ از جمله پروژه کوچک‌سازی دولت و خصوصی‌سازی واقعی که رئیس‌جمهور هم اخیراً بارها بر آن تأکید کرده است. وزارت اقتصاد باید با جدیت این مسیر را دنبال کند، چون تنها در این صورت می‌توان انتظار داشت بازار سرمایه به تعادل برسد.
الیاس کردی با اشاره به ضرورت بازنگری در ساختارهای بازار گفت: یکی از چالش‌های مهم، مسئله دامنه نوسان است. در شرایط بحرانی، این دامنه می‌تواند بازار را قفل کند و باعث شود سرمایه‌گذاران احساس ناکارآمدی بازار را داشته باشند. پس از پایان بحران، حذف یا بازطراحی دامنه نوسان ضروری است تا بازار بتواند به تعادل واقعی برسد.
وی همچنین درباره شناوری سهام و مالکیت شرکت‌ها گفت: ما سال‌هاست که به این نتیجه رسیده‌ایم که مدیریت دولتی در بنگاه‌های اقتصادی ناکارآمد بوده است. حتی دولتمردان نیز به این نکته اذعان دارند. بنابراین، خصوصی‌سازی واقعی و واگذاری شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی می‌تواند علاوه بر بهبود کارایی، شناوری واقعی سهام را نیز افزایش دهد.
الیاس کردی در پایان گفت: اگر دولت شرکت‌های خود را واگذار کند، مردم به‌صورت طبیعی از طریق خرید سهام وارد اقتصاد می‌شوند و این مشارکت عمومی، ضمن تقویت بازار سرمایه، باعث شکل‌گیری مدیریت خصوصی در اقتصاد کشور می‌شود. این روند می‌تواند به کاهش سلطه دولت بر اقتصاد و رشد واقعی بازار سرمایه منجر شود.
