متی مازول چیست؟ + موارد مصرف و عوارض

متی مازول (Methimazole) در درمان فعالیت بالای غده تیروئید مانند بیماری گریوز، پرکاری تیروئید و یا آماده سازی برای جراحی غده تیروئید به دلیل افزایش فعالیت آن به کار می رود.

داروی متی مازول همچنین در مواردی که نیاز به برداشت و حذف غده تیروئید از بدن می باشد و یا در سایر حالت هایی که بوسیله پزشک تعیین می گردد مانند تیرو توکسیکوز به کار می رود.

شکل دارویی: قرص ۵ میلی گرمی

 

مکانیسم اثر متی مازول

متی مازول به عنوان یک عامل ضد تیروئید با مهار تولید هورمون های تیروئیدی فعالیت می کند.

تولید و ترشح هورمون های تیروئیدی از طریق غده تیروئید صورت می گیرد و موجب تنظیم متابولیسم بدن می شود.

این دارو از طریق ممانعت از اتصال ید به تیروزین و جفت شدن یدوتیروزین ها باعث مهار ساخت هورمون تیروئید می شود.

 

موارد مصرف

برای آمادگی برای تیروئیدکتومی(جراحی غده تیروئید)، کریز تیرتوکسیک و همچنین هیپر تیروئیدی از سوی پزشک تجویز می گردد.

فارماکوکینتیک

جذب خوراکی متیمازول سریع است ولی تحت تأثیر غذا قرار می گیرد.

نیمه عمر متی مازول حدود ۱۴-۴ ساعت است.

شروع اثر چند روز یا چند هفته بعد از شروع مصرف دارو است. دفع متی متازول عمدتاً کلیوی است.

 

 

مقدار مصرف متی مازول

دوز اولیه:

پرکاری تیروئید خفیف: ۵ میلی گرم خوراکی هر ۸ ساعت

پرکاری تیروئید متوسط: ۱۰ میلی گرم خوراکی هر ۸ ساعت ( حداکثر تا ۴۰ میلی گرم روزانه)

پرکاری تیروئید شدید: ۲۰ میلی گرم خوراکی هر ۸ ساعت

دوز نگدارنده: ۵ تا ۱۵ میلی گرم خوراکی روزانه

دوز معمول درکودکان بالای یکسال:

دوز اولیه: ۰٫۴ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم روزانه خوراکی در ۳ دوز منقسم

دوز نگدارنده: ۰٫۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم روزانه خوراکی در ۳ دوز منقسم ( حداکثر دوز تا ۳۰ میلی گرم روزانه)

 

بیماری گریوز:

۱۰ تا ۲۰ میلی گرم روزانه خوراکی و تا نرمال شدن، کاهش دوز به میزان ۵۰ درصد و تجویز به مدت ۱۲ تا ۱۸ ماه

 

موارد تیروتوکسیکوز:

۲۰ تا ۳۰ میلی گرم هر ۶ تا ۱۲ ساعت برای دوره ای کوتاه سپس کاهش دوز به صورت نگهدارنده ( ۵ تا ۱۵ میلی گرم روزانه ) یا کاهش به صورت دوره ای به هر ۱۲ ساعت یا هر ۲۴ ساعت

 

عوارض متی مازول

برخی افراد هنگامی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است عوارض جانبی بدی داشته باشند یا ممکن است منجر به مرگ شود هرچند این احتمال به ندرت اتفاق می افتد.

 

اگر هر گونه علائم یا نشانه های زیر را داشتید که امکان دارد منجر به عوارض جانبی خیلی بد شود سریعا به پزشک مراجعه کنید علائمی مانند:

 

علائم آلرژیکی مانند دانه، کهیر، خارش، سرخی، ورم، تاول یا پوست انداختن پوست با یا بدون تب، خس خس سینه، سفتی قفسه سینه یا گلو.

 

مشکل در تنفس یا صحبت کردن، گرفتگی غیر معمول صدا یا سینه، متورم شدن دهان، صورت، لب، زبان یا گلو.

 

علائم عفونت مانند تب، احساس سرما، درد گلو، گوش یا سینوس ها، سرفه، زیاد شدن بزاق یا تغییر رنگ بزاق دهان، درد هنگام دفع ادرار، آماس دهان یا زخمی که خوب نمی شود.

 

علائم مشکل کبدی مانند ادار تیره، احساس خستگی، گرسنه نشدن، آشفتگی معده یا معده درد، مدفوع به رنگ روشن، استفراغ کردن یا چشم و پوست زرد رنگ.

 

علائم لوپوس (سل‌ جلدی‌) مانند جوش های روی گونه یا دیگر بخش های بدن، آفتاب سوختگی سریع، درد عضلات یا مفاصل، درد قفسه سینه یا تنفس کوتاه یا متورم شدن بازوها یا پاها.

 

علائم پایین آمدن قند خون مانند سرگیجه،  سردرد، احساس خواب آلودگی، احساس ضعف، رعشه، تپش قلب، گیجی، گرسنگی یا عرق کردن.

 

عوارض دیگر:

• سردرد خیلی بد

• هرگونه کبودی یا خونریزی بدون علت

• احساس خستگی زیاد یا ضعف

• متورم شدن

• خارش

• تغییر چشایی

• سرگیجه

• احساس خواب آلودگی

• ماهیچه درد یا درد مفاصل

• ریزش مو

• آشفتگی معده یا استفراغ

• احساس کرختی یا حس خارش

• تغییر رنگ پوست

 

متی مازول در بارداری

اگر باردار هستید این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند مخصوصا سه ماهه اول بارداری.

متی مازول از جفت عبور می کند و ممکن است باعث ایجاد گواتر یا کرتینیسم در جنین شود.

بعلاوه موارد نادری از اشکال در ملاج نوزادان با مصرف متی مازول در بارداری گزارش شده است.

 

از آنجایی که نقص مادرزادی فوق با مصرف پروپیل تیواوراسیل در بارداری دیده نشده است بنابراین مصرف پروپیل تیواوراسیل در بارداری بر متی مازول ارجحیت دارد.

اگر باردار هستید یا زمانی که از این دارو استفاده می کنید باردار شده اید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

با توجه به ترشح متی مازول در شیر، در زمان استفاده از این دارو نباید شیردهی صورت گیرد.

 

آیا قرص متی مازول چاق کننده است

تحقیقات جدید نشان داده اند به دلیل نحوه عملکرد خاص این دارو، به احتمال زیاد با افزایش وزن مواجه خواهید شد.

به این دلیل که این قرص باعث مسدود کردن فعالیت هورمون تیروئید می شود و متابولیسم را کاهش خواهد داد.

میزان افزایش وزن از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است ولی به طور معمول تحقیقات ثابت کرده اند که در هفته های اول مصرف ممکن است برخی افراد تا ۵ کیلوگرم اضافه وزن پیدا کنند.

هر چند حدود ۳۰ درصد افراد مورد آزمایش تقریبا تفاوتی در وزن نداشتند.

به این دلیل که قبل از مصرف این دارو نیز این افراد تحرک و متابولیسم بدن بالایی نداشتند و با مصرف قرص نیز تغییر آنچنانی در وزن آنها مشاهده نشد.

 

 

چه غذاهایی برای پرکاری تیروئید مضر است

در کنار درمان دارویی توصیه های غذایی زیر در بهبود بیماری شما بسیار تاثیرگذار خواهد بود:

* از آن‌جا که میزان نیاز انرژی در این شرایط ۵۰-۶۰ درصد و در موارد خفیف‌تر ۱۰-۳۰ درصد افزایش می‌یابد، بیماران باید از رژیم پر کالری (حدود ۴۰ کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) استفاده نمایند بهتر است بیماران تعداد وعده‌های غذایی را افزایش دهند و در مقابل، از حجم هر وعده، مقداری کم کنند.

* دریافت پروتئین نیز باید بین ۷۵/۱٫۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن افزایش یابد.

گنجاندن تخم‌مرغ، گوشت قرمز، گوشت ماکیان و ترکیب غلات و حبوبات در رژیم غذایی برای تأمین نیاز پروتئینی توصیه می‌شود.

در صورت تخلیه ذخایر پروتئینی بدن، استفاده از مکمل‌های پروتئینی به ویژه قبل و بعد از عمل جراحی زیر نظر متخصص تغذیه، می‌تواند مفید باشد.

* با توجه به افزایش نیاز ویتامین‌ها، استفاده از مکمل ویتامین C، ویتامین B کمپلکس خصوصاً ویتامین‌های B1، B2، B6 و B12 همراه رژیم غذایی بسیار مفید هستند.

به طور کلی استفاده از مولتی‌ویتامین و مولتی مینرال توصیه می‌شود.

منابع غذایی عمده ویتامین‌های فوق که باید در رژیم غذایی این بیماران گنجانده شوند عبارتند از: انبه، مرکبات، کیوی، شیر و فرآورده‌های آن، سبزیجات برای سبز رنگ، جوانه حبوبات و ماهی.

به نظر می‌آید مقادیر زیاد ویتامین A باعث مهار عملکرد غده تیروئید و بهبود علایم بیماری گریو می‌شوند.

مکمل ویتامین C نیز برای بهبود علایم و شرایط متابولیکی مفید است.

در حاشیه، توجه شما خواننده محترم را به این نکته جلب می‌کنم که از مصرف سر خود مکمل‌های ویتامینی به ویژه در طولانی مدت جدا بپرهیزند.

لازم است بدانید دریافت غیرضروری ویتامین‌ها در بدن مانند دارو، اثر خواهند کرد و می‌توانند اثرات جانبی متعددی بر سلامت شما داشته باشند.

از مصرف زیاد ید پرهیز شود.

لازم به ذکر است از آن‌جا که بعضی از مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی، دارای مقادیری ید نیز هستند، مبتلایان به پرکاری تیروئید، باید از مصرف این قبیل مکمل‌ها و هرگونه مکمل ید پرهیز کنند.

در ضمن از مصرف برخی غذاهای دریایی، علف‌ها و جلبک‌های دریایی هم که غنی از ید هستند، باید اجتناب نمایند.

* مصرف کلیه غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده مانند شکلات و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای، قهوه، کولا و همچنین کشیدن سیگار باید در این بیماران محدود شود.

* استفاده از گواتروژن‌های طبیعی؛ منظور از گواتروژن‌ها ترکیباتی هستند که باعث کاهش عملکرد غده تیروئید می‌شوند.

بنابراین استفاده از آن‌ها به هنگام پرکاری تیروئید مۆثر خواهد بود.

منابع عمده گواتروژن‌ها عبارتند از: سبزیجات خانواده کلم از قبیل کلم، گل‌کلم، کلم قمری، کلم بروکلی و بروکسل، اسفناج، شلغم، گلابی، هلو، همچنین بادام زمینی و سویا.

جالب است بدانید ترکیبات گواتروژن به دنبال حرارت از بین می‌روند.

نسبت به دریافت توأم گواتروژن‌های طبیعی یا داروهای ضد تیروئید باید کاملاً احتیاط نمود؛ زیرا این ترکیبات می‌توانند باعث افزایش عوارض جانبی داروها شوند.

البته همان‌طور که اشاره شد پخت مواد غذایی فوق می‌تواند این اثرات را کاهش دهد سایر سبزیجات مفید در هیپروتیروئیدیسم عبارتند از:هویج، کرفس، فلفل، سبز، جعفری، تره آبی،  زردآلو، سیب، زغال‌اخته، گریپ‌فروت و آناناس.

* با توجه به این که سوخت و ساز کلسیم در مبتلایان به بیماری گریو تغییر می‌کند این افراد بیشتر در معرض پوکی استخوان (استئوپروز) قرار دارند.

بنابراین مصرف مکمل کلسیم زیر نظر متخصص می‌تواند مفید باشد.

* در شرایطی که فرد مشکل کلیوی یا قلبی خاصی نداشته باشد، مصرف روزانه ۳-۴ لیتر آب در روز توصیه می‌شود.

در بعضی از بیماران مبتلا به اگزوفتالمی نیز شاید مجبور به محدود کردن مقدار مایعات و نمک دریافتی باشیم.

غذاهای مفید برای پرکاری تیروئید:

نمک های بدون ید

گوشتهای تازه که از قصابی خریداری شده

نانهای خانگی که از نمکها و روغنهای بدون ید استفاده شده

سبزیها و میوه های تازه(اما مقدار اسفناج و بروکلی آنها کم باشد)

سبزیجات یخ زده به شرطی که فاقد نمک ید دار باشد

جو و محصولات به دست آمده از غلات و ماکارونیها بدون مواد افزودنی و حاوی ید

آجیلهای بدون نمک

پاپ کورنهای آماده به شرط نداشتن نمکهای ید دار

روغنهای گیاهی

شکر ،مربا،ژله،شربت افرا

کراکرها یا نانهای فطیر بدون نمک

ید موجود در بدن ماهی های آب شیرین ،کمتر از ماهی های آب شور هستند

 

در پرکاری تیروئید از غذاهای زیر پرهیز کنید:

نمکهای ید دار،نمکهای دریایی،جوش شیرین

هر نوع ویتامین یا مکمهایی که حاوی ید باشد مانند جلبک کلپ و دالس ومکمل آلگومد

غذاهای دریایی مانند ماهی ،سوشی ،سخت پوستان ،کلپ یا جلبکهای دریایی

غذاهایی که حاوی افزودنیهایی مانند کار آگی نان،آگار آگار،آلژینات یا نوری هستند

غذاهای نمک سود و مانده مانند ژامبون، ماهی دودی،ماهی آزاد،گوشت گاو نمک سود شده،ترشی کلم،کالباس یا گوشتهای سرد

محصولات نانوایی از قبیل نانهای فانتزی و یا پودرهای کیکهای آماده

عدم استفاده از رنگهای قرمز خوراکی صنعتی که معمولا به رنگ قهوه ای و یا به رنگ قرمز میباشد مانند کولاها

استفاده زیاد از تخم مرغ (البته به تغذیه مرغ بستگی دارد)

میوه های خشک

کنسرو سبزیجات (کنسرو سبزیجاتی که بدون نمک هستند مفید میباشند)

بیشتر شکلاتها(مربوط به ترکیبات شیر میباشد)

محصولات سویا (سویا سس،شیر سویا،پنیر سویا یا توفو)

قهوه

 

 

 

منبع: نایریکا