خلأ هویتی کاربران در پسِ کاسبی بلاگرها

به گزارش شمانیوز وبه نقل از سراج24؛ بی‌‌شک فضای مجازی به‌ عنوان یکی از اصلی‌ترین محورهای موثر در زندگی خانواده‌ها و جوانان امروزی شناخته شده است و استفاده‌ مداوم از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی باعث شده که افراد بدون داشتن آگاهی کافی، وارد این فضاها شوند و وقت زیادی را در آن‌ صرف کنند، در این میان بلاگرها نقش‌آفرینی کرده و افراد با دنبال کردن آن‌ها نیازهای کاذبی را تجربه می‌کنند که امروز به آسیب جدی خانواده‌ها تبدیل شده است.

در ادامه در خصوص اعتیاد به فضای مجازی و بلاگرها و مدیریت مصرف صحیح از این شبکه‌های اجتماعی با چند کارشناس فضای مجازی به مصاحبه نشستیم تا راهکارهای استفاده صحیح از این فضا و دلایل وابستگی انسان‌ها به فضای مجازی و تقلید از بلاگرها را برای ما بازگو کنند.

حامد کبودوند اظهار کرد: افراد در فضای مجازی خصوصاً سکوهای انتشار قابلیت ارائه بسیاری از موضوعات در قالب تولید محتوا را دارند که می‌تواند واقعی، غیرواقعی، مرتبط با افراد و غیرمرتبط با افراد باشد. 

وی افزود: یکی از ویژگی‌های جذاب فضای مجازی این است که از طریق محتوای تولید شده می‌توان مخاطبان را درگیر و همراه کرد و این موضوع یعنی فضای مجازی به یک مرجعیت فکری و تصمیم‌گیری تبدیل می‌شود.

مدیر سازمان فضای مجازی سراج استان قزوین اذعان کرد: هنگامی که فضای مجازی به یک مرجعیت فکری و سلیقه‌ای برای مخاطبان تبدیل شود؛ برای بسیاری از افراد جذابیت پیدا می‌کند تا بتوانند از طریق تولید محتوای گوناگون خودشان را در معرض این مرجعیت قرار دهند. 

این مسئول خاطرنشان کرد: بلاگرها و تولیدکنندگان محتوا به دنبال ایجاد مرجعیت و تاثیرگذاری بر مخاطب هستند و اگر جنبه، توان، دانش و ارزش این مرجعیت را نداشته باشند به شیوه‌های مختلف تلاش می‌کنند که این نقض را در خودشان مخفی و مخاطب را دچار گمراهی کنند.

کبودوند تاکید کرد: بلاگرها با استفاده از انواع و اقسام ابزار‌ها محتوای غیرواقعی را تولید می‌کنند تا این محتوا بتواند تاثیر قابل توجهی  بر روی مخاطب بگذارد و از این طریق جایگاه مرجعیت فکری و ارجاعی خود را حفظ کنند.

وی اضافه کرد: وقتی صحبت از فضای مجازی می‌شود، یعنی مخاطب باید این دانش و سواد را درک کند که آنچه را می‌بیند با آنچه که واقعیت دارد، متفاوت است.

مدیر سازمان فضای مجازی سراج استان قزوین در پایان بیان کرد: ما به مخاطبان فضای مجازی توصیه می‌کنیم که با ارتقاء سواد فضای مجازی، درک مفهوم تکنیک‌های اقناعی و فهمیدن و درک اخبار جعلی در انتخاب مرجعیت دقت لازم را داشته باشند و بر مبنای واقعیت مرجعیت‌های فکری خود را انتخاب و دنبال کنند.

تکنیک‌های رسانه‌ای جذب توسط اینفلوئنسرها 

حدیثه پیله‌چی اظهار کرد: امروزه طوری فضای مجازی بر زندگی‌ها حاکم شده که بیشتر مردم با فضای مجازی زندگی نمی‌کنند بلکه برای فضای مجازی زندگی می‌کنند؛ در این میان برخی از اینفلوئنسرها نقش مهمی در تغییر سبک زندگی مردم و بروز آسیب‌های جسمی، روحی و اجتماعی دارند.

وی افزود: بلاگرها افرادی هستند که با توجه به مهارت و حرفه‌ خود در همان زمینه تولید محتوا کنند و نکته اصلی در بلاگری این است که فرد باید در زمینه‌ای که تولید محتوا انجام می‌دهد تخصص و مهارت کافی را داشته باشد. به عنوان مثال شخصی که در زمینه عکاسی تولید محتوا انجام می‌دهد و بلاگر عکاسی است، باید علاوه بر توانایی عکاسی، تخصص کافی در این زمینه را نیز داشته باشد تا اگر شخصی در مورد عکاسی از او سؤال کرد، بتواند به درستی و اصولی پاسخ او را بدهد.

دبیر نهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی استان قزوین گفت: پس این فضا نه تنها بد نیست بلکه می‌تواند به رشد و پیشرفت مردم کمک کند چراکه یک بلاگر حقیقی در شبکه اجتماعی اینستاگرام می‌تواند با آموزش‌های تخصصی و رایگان خود به اعتلای کشور و مردمش بپردازد.

پیله‌چی ادامه داد: مسئله از آنجایی شروع می‌شود که بسیاری از افراد تصور می‌کنند هر شخصی که در اینستاگرام فعالیت دارد و اشخاص زیادی او را دنبال می‌کنند، یک بلاگر است در حالی که بسیاری از اینفلوئنسرها خود را به جای بلاگر معرفی کرده و سعی در انتشار محتواهایی زرد و سخیف دارند.

وی عنوان کرد: از طرفی اینفلوئنسرها با استفاده از تکنیک‌های رسانه‌ای مخاطب را به خود وابسته می‌کنند. تکنیک همراهی با جماعت، برجسته سازی، تکرار، جذابیت‌های جنسی، ایجاد گره‌های ذهنی برای مخاطب و در نهایت جلب توجه تلاش می‌کنند که فرد همچنان پیگیر وضعیت و حرف‌های اینفلوئنسر باشد.

دبیر نهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی استان قزوین خاطرنشان کرد: اغلب مردم این افراد را دنبال می‌کنند چون آن‌ها را فردی واقعی می‌پندارند در حالی که باطن زندگی این اینفلونسرها در بسیاری از موارد هیچ‌گونه ارتباطی با ظاهری که به نمایش می‌گذارند، ندارد. بعضی از مردم با دیدن زندگی پرطمطراق و فاخر برخی از لایف استایل‌ها احساس حقارت درونی پیدا می‌کنند و دچار کلیشه‌های جنسیتی، مقایسه با دیگران، ابزار بودن بدن و چهره می‌شوند چراکه اینستاگرام به شدت خودباوری و اعتماد به نفس افراد را کاهش می‌دهد.

پیله‌چی تاکید کرد: مقایسه زندگی ها و تفریحات سطحی و شاید کاذب، دروغین و یا حتی بزک شده موجب شکل‌گیری رقابت شده و همیشه نیز در این رقابت یک نفر از ما بهتر است، همین امر فرد را به سمت ناامیدی کشانده و زمینه جدی افسردگی را فراهم می‌کند.

تمرکز بر نیازهای واقعی

وی اذعان کرد: برخی دیگر چون این افراد برایشان جذابیت های مختلفی دارند آن‌ها را دنبال کرده و حتی جستجو نمی‌کنند که آیا این افراد صلاحیت سخن گفتن در ارتباط با مسائل مطرح شده را دارند یا خیر؟ اینستاگرام جایی برای واقعیت بخشیدن به خود پنداره‌ها است؛ واقعیتی که دروغ شیرینی بیش نیست.

دبیر نهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی استان قزوین با اشاره به استفاده صحیح از فضای مجازی گفت: باید تلاش کنیم که بر نیازهای واقعی خود متمرکز شویم، می‌دانیم که هر عادتی از سه بخش نشانه، روتین و پاداش تشکیل شده، بهتر است به جای استفاده ازاینستاگرام و دنبال کردن پیج‌های زرد اینفلوئنسرها، رفتار یا روتین زندگی را با یک رفتار دیگر جایگزین کنیم.

پیله‌چی اضافه‌ کرد: در ارتباط با دنبال کردن اینفلوئنسرها کمی تامل کنیم، آیا این افراد مطالب درست و واقعی را بیان می‌کنند؟ آیا این افراد علم کافی در مورد موضوعی که در مورد آن حرف می‌زنند را دارند یا فقط نظر شخصی خودشان را به مخاطب تحمیل میکنند؟ چرا حیات این اینفلوئنسرها به مخاطب بستگی دارد و حاضر هستند برای جلب توجه هر کاری انجام دهند؟ آیا دلیلش این نیست که هنر و تخصص خاصی ندارند و تنها از توجه مردم پول‌های هنگفت و بادآورده به جیب می‌زنند؟

وی در پایان بیان کرد: با کمی تفکر و تامل و خودآگاهی و همچنین یادگیری سواد رسانه می‌توانیم تا حد زیادی نسبت به پیرامون دنیای مجازی کسب اطلاع کنیم و در دام شیادان و سودجویان نیفتیم.

ما باید رژیم مصرف فضای مجازی داشته باشیم 

شاهد طاهری اظهار کرد: تغییرات نرم و تدریجی که در زندگی افراد به واسطه فضای مجازی می‌افتد مهم‌ترین اثرات مخرب فضای مجازی است. همچنین افزایش توقعات، عادت به مصرف‌گرایی، اتلاف وقت، تغییر معیارها و مرجعیت دادن به بلاگرها از تاثیرات اعتیاد به فضای مجازی است. 

وی افزود: زیست مجازی نسل جدید بر زیست بیولوژیکی آن‌ها قالب است و این مسئله نقش مهمی در هویت‌سازی افراد ایفا می‌کند.

مدرس سواد فضای مجازی عنوان کرد: طبق پژوهشی که در سال ۹۹ با کمک یونیسف انجام شد؛ نشان داده شد که گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال بیش‌ترین نفوذ اینترنت را که ۸۵ درصد است دارند، در صورتی که ۱۰ سال قبل این ضریب نفوذ ۳۰ درصد بود.

طاهری ادامه داد: به واسطه وجود بلاگرها و سلبریتی‌ها؛ فن پیج‌هایی ایجاد می‌شوند که خوراک تولید محتوای آن‌ها همین قشر ۱۵ تا ۲۴ سال هستند و این افراد به واسطه آن‌ها در مسیر یک جریان‌سازی قدم می‌گذارند. 

تصاویر قدرت اقناع را بالا می‌برند 

وی اضافه کرد: شبکه‌های اجتماعی اعم از اینستاگرام و تیک‌تاک طرفداران بیش‌تری دارد که دلیل آن هم تصویری بودن محتواست. تصاویر چون مستقیم پخش می‌شود قدرت نفوذ بیش‌تری دارند، مثلاً یک کلیپ می‌تواند یک دنیا را منفجر کند اما اگر محتوای همان کلیپ را یک نویسنده بنویسد تاثیر خاصی نمی‌گذارد.

کارشناس ارشد نرم‌افزار مطرح کرد: این نکته حائز اهمیت است که بلاگرها با توانایی‌های درونی خود معروف نمی‌شوند بلکه این‌ها با نمایش خودشان و برخی توانایی‌های کاذب مخاطبان را اقناع می‌کنند.

طاهری ابراز کرد: با توجه به مطالعات پژوهشی؛ افرادی که زمان بیش‌تری را صرف فضای مجازی می‌کنند درصد افسردگی بیش‌تری دارند و این افراد از خانواده‌های خود به شدت ناراضی هستند چون چیزهایی در فضای مجازی می‌بینند که نمی‌توانند در خودشان بالفعل کنند.

مسئول مرکز بانوان سازمان فضای مجازی سراج استان قزوین تصریح کرد: تقلید کورکورانه از محتوای شبکه‌های اجتماعی سبب تغییر سبک زندگی و ایجاد نیازهای کاذب و در نهایت عدم رضایت از خود و خانواده به دلیل عدم دست‌یابی به همه محتواهای ارائه شده از سوی بلاگرهاست.

طاهری خاطرنشان کرد: مثلاً تصاویری که شما در اکسپلور روزانه می‌بینید با توجه به علاقه شما پر می‌شود و این تصویرها را شما مدام مشاهده می‌کنید و در نتیجه به مرور در زندگی شما نیازهای کاذب ایجاد می‌شود و به مصرف‌گرایی عادت می‌کنید و اگر هم توانش را نداشته باشید این مسئله به حسرت و افسوس تبدیل می شود که آن‌ هم ضربه خودش را می‌زند.

ایجاد نیاز کاذب در زندگی به واسطه فضای مجازی 

وی افزود: ما مدام در اینستاگرام به دنبال قیاس هستیم و همین قیاس کردن به شدت خطرناک و تاثیرگذار است. بنابراین باید تا جای امکان از این فضای مجازی دور شویم و اگر می‌بینیم که واقعاً نیاز داریم این نیاز باید کنترل شده باشد و برنامه‌ریزی داشته باشیم که چقدر باید مصرف کنیم در غیر این صورت فرد بسیار آسیب می‌بیند.

کارشناس ارشد نرم افزار گفت: اگر واقعاً به دنبال زندگی سالم هستیم باید از فضای مجازی به درستی استفاده کنیم و سعی کنیم بلاگرها را دنبال نکنیم حتی اگر جنبه سرگرمی هم داشته باشد ناخودآگاه در زندگی افراد تاثیر می‌گذارد.

طاهری یادآور شد: این یک قاعده کلی است که اگر تصویر و ظاهر را از کسی بگیرند افراد آن‌ها را دنبال نمی‌کنند پس طبیعی است که فردی روبه‌روی دوربین است تاثیرگذاری بیش‌تری داشته باشد.

وی اذعان کرد: خانواده‌ها باید چارچوب و قوانین صحیحی را برای استفاده کودکان از فضای مجازی داشته باشند و این نکته خیلی مهم است که اکثر بچه‌ها نباید مالک گوشی باشند.

این کارشناس گفت: استفاده کودکان زیر ۱۳ سال از گوشی اشتباه است چون چیزی که به واسطه الگوریتم‌ها ایجاد می‌شود وابستگی را به فضای مجازی زیاد می‌کند و دور کردن افراد از این فضا سخت است.