قدیمی‌ترین موزه جهان را بشناسید+ تصاویر

به گزارش شمانیوز، موزه‌ها به عنوان مراکزی فرهنگی، هنری و تاریخی نقش بسزایی در تازه کردن حافظه تاریخی بشر امروز دارند. این مراکز تاریخی و فرهنگی به نوعی ما را با گذشته و آینده‌ پیوند می‌دهند و به ما نشان می‌دهند که انسان برای رسیدن به امروز چه مسیری را طی و از چه ایستگاه‌های تاریخی عبور کرده‌ است. انسان در این مسیر با گذر از دوره‌های مختلف مباحث بسیاری را آموخته و به خاطر سپرده است.

شاهزاده انیگالدی دختر نبونیدوس، آخرین پادشاه امپراطوری نئو بابل متصدی موزه (Ennigaldi-Nanna) بوده است. موزه (Ennigaldi-Nanna) در نزدیکی استان ذی‌قار عراق قرار دارد. در اصل وقتی باستان‌شناسان بخش‌هایی از کاخ و مجتمع معبد را گودبرداری می‌کردند، متوجه شدند که ده‌ها اثر باستانی با قدمت‌های مختلف به صورت مرتب در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. آنها در جریان این اکتشاف فهمیدند که آثار، قطعات موزه‌ای هستند.

لئونارد وولی باستان‌شناس در هنگام کاوش در خرابه‌های موزه (Ennigaldi-Nanna) محتویات آن را برچسب‌گذاری کرد. او متوجه شد که بسیاری از آثار باستانی قرار گرفته در این موزه توسط نبونیدوس (آخرین پادشاه سلسله کلدانی بابل) حفاری شده و بعضی دیگر از این آثار از سوی  یکی دیگر از پادشاهان بابل کشف شده است. اکثر این آثار متعلق به منطقه بین‌النهرین هستند.

تاریخچه احداث اولین موزه با آثار مشرق زمین

پژوهشگران و متخصصان موزه داری ؛ بـه دنبال ریشه یابی واژه ی موزه بـه مبداء هلنی * بسنده کرده و تاریخ موزه و تاریخگذاری این پدیده را اینگونه تعریف کرده‌اند:

معبد خدایان هنر شعر و موسیقی که بر فراز تپه‌ای در آتن قرار داشت؛ اولین موزه‌ای است که در تاریخ موزه‌ها از آن نام برده می‌شود و موزه آشمولین در شهر آکسفورد، اولین موزه‌ای است که آثار مشرق زمین را در خود محفوظ نگه داشته است.

اولین موزه در قاره آسیا ؛ موزه آرمیتاژ در لنینگراد روسیه اسـت و اولین موزه ایران در سال ۱۲۹۵ ه . ش بـه نام موزه ملی ایران پایه‌گذاری و افتتاح شده است. سال ۱۷۴۶ م . را در تاریخ تحول و تکامل موزه‌ها؛ باید نقطه عطفی بـه شمار آورد؛ چرا که در این سال نویسنده فرانسوی لاخون دوسن ین عقاید و اندیشه‌های نوینی را در مورد موزه عنوان کرد که موجب تحرک و تسریع در بنیادگیری موزه ها شد. چهار سال پس از آن به سال ۱۷۵۰ میلادی اولین موزه واقعی جهان در قصر لوکزامبورگ بر پا شد.

هدف از احداث یک موزه چیست؟

۱- یکی از اهداف موزه ،نگه‌داری آثار گذشتگان و نمایش و انتقال آن ها بـه آیندگان .

۲- محاسبه و قیاس میان پدیدارهای تاریخی ؛ عملی ؛ فنی ؛ صنعتی و هنری ِ گذشته و حال.

۳- یکیدیگر از اهداف موزه کـه میتوان نام برد،ایجاد و تقویت تفاهم میان ملل و اقوام اسـت.

۴- شناخت و نمایش سهم اقوال و ملل در فرهنگ و تمدن جهانی .

۵- اعتلاء و التیام میزان دانش محصلان، دانشجویان، پژوهشگران و … .

۶- جلوگیری از انهدام فرهنگ بومی و ایجاد سدی در برابر فرهنگهای نامأنوس ،نیز از دیگر اهداف موزه اسـت.

موزه‌های ثبت شده و معروف ایران وجهان

در جهان موزه‌های مشهور بسیاری وجوددارد، هم چون موزه  لوور در فرانسه، موزه بریتانیا در لندن، موزه بررا در میلان، موزه متروپولتین در آمریکا، موزه لنین گراد در روسیه، موزه ایتالیا در رم و ایران باستان در تهران.

موزه ایران باستان: این موزه که در سال های ۱۶-۱۳۱۴ ش. برای حفظ آثار ملی ؛ اشیاء تاریخی و عتیقه ی ایران تأسیس شد پس از تصویب ِ قانون حفظ آثار ملی ؛ درسال ۱۳۰۹ که بنا بر ان دولت موظف بـه حفظ آثار ملی و بازرسی درآنها بود بنیان نهاده شد . این موزه ؛ دارای آثار گرانبهایی از تمدن ایران از هزاران سال قبل از میلاد تا زمان حاضر است.

موزه آستان قدس مشهد: اشیاء نفیس آستان مقدس و کتاب های‌ ان قبلاً در چند حجره صحن نو قرار داشت تا این که درسال ۱۳۱۶ ه. ش از محل درآمد آستان قدس ؛ بنای موزه ی فوق شروع ودر سال ۱۳۲۴ پایان یافت. مساحت ان ۹۳۹۸ متر مربع و دارای نفایس بسیاری است، از جمله کتابخانه موزه از کتابخانه‌های درجه اول ایران است و از حیث نسخ نفیس خطی قدیمی و نسخ منحصر بـه فرد که در طول چند صد سال گردآوی شده، کم نظیر است.

موزه مردم شناسی در تهران: این موزه درسال ۱۳۱۵ ه. ش تأسیس شد و هدف ِ ان معرفی زندگی طبقات مختلف ایران از دو قرن پیش تا امروز آثار هنری صنایع دستی نوع کار و پیشه‌های آنان است.

موزه پارس در شیراز: موزه کنونی پارس، همان باغ حکومتی اسـت که طرح ان را کریمخان زند ریخته بود تا این که در سال ۱۳۱۴ ه . ش اداره کل باستان شناسی، قسمت شمال و شرق باغ را نرده های آهنی کشیده و کم کم اشیاء، آثار تاریخی و نفیس فارس و شیراز را در آن جمع آوری کردند.

علاوه بر موزه‌های یاد شده، در رشت، اصفهان، کرمان و سایر استان‌ها و شهرستان‌های ایران نیز، اخیرا موزه‌هایی به وجود آمده است که هر یک از آنها تاریخ مفصل و ارزنده‌ای از زندگی پیشینیان همان نقطه را در بردارد و تمدن اقوام گذشته را روشن می‌سازد.

منشاء موزه‌ها، خواه در گنجینه‌های سلطنتی یا کلیسایی ِ قرون وسطا و یا در اطاق‌های کوچک ِ حاوی اشیاء و نمونه‌های کمیاب که در فاصله قرن‌های شانزدهم و هجدهم میلادی جمع آوری شده، نهفته است.

انواع موزه های مختلف

نخستین گونه بندی که در ممالک بسیاری بـه قوه خود باقی است و همان‌ گونه در اسامی کمیته‌های تخصصی ایکوم انعکاس دارد، تمایز بین موزه‌های هنری ظریفه، هنرهای کاربردی، باستان شناسی، تاریخ، مردم شناسی، علوم طبیعی، دانش و تکنولوژی، موزه‌های منطقه‌ای محلی و موزه‌های تخصصی است.

علی رمضانپور