موزه "نوروز" رمضان

به گزارش شمانیوز، سید احمد محیط طباطبایی - رئیس کمیته ملی موزه‌های ایران(ایکوم) در یادداشتی با عنوان (موزه "نوروز" رمضان) نوشت: با فرارسیدن نوروز، شاهد افزایش و گسترش سفرهایی هستیم که به آن سفر نوروزی گفته می‌شود. جالب توجه است که از ویژگی‌های نوروز، بازگشت به زادگاه و دیدار خویشان و دوستان است (صله رحم)، اما تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی سالیان اخیر باعث شده که مردم با دورشدن از خانه و خانواده، از سنت‌های فرهنگی خویش جدا شوند، و به این رفتار جدید سفر نوروزی می‌گویند. در حالی که سفری را می‌توان سفر نوروزی نامید که به قصد دیدار خویشان، خانواده و دوستان باشد؛ در غیر این‌صورت نمی‌‌توانیم آن را سفر نوروزی بنامیم.

امسال نوروز با ماه مبارک رمضان مصادف شده و اولین نوروز پس از پایان اپیدمی کرونا ست. این موضوع به طور قطع باعث افزایش سفرهای نرووزی خواهد شد و مسئولین گردشگری برای رفاه و آسایش و نیازهای این مسافران باید برنامه‌های لازم را طراحی و پیش‌بینی کنند. از طرف دیگر مدیریت میراث فرهنگی وظیفه‌اش در درجه اول حفاظت از میراث است، یعنی هر امری که به نوعی به این میراث صدمه‌ای بزند، امری مذموم بوده و باید از آن جلوگیری شود، به طور مثال اگر مدیر مجموعه تخت جمشید و یا کاخ چهلستون اعلام کند که طی یک روز سی یا چهل هزار نفر از مجموعه دیدار کرده‌اند، قطعا مسئولین میراث فرهنگی باید آن را توبیخ نمایند که به وظیفه خود در جهت حفاظت از میراث عمل نکرده و موجبات تخریب و فرسایش اثر را فراهم کرده است.

از طرف دیگر مدیریت گردشگری بایستی از ویژگی‌های امسال نهایت استفاده را برای رونق ببرد. 

جالب توجه است که هر دو این مدیریت‌ها زیر چتر یک وزارتخانه هستند و باید به هر دو مسئله مطرح‌شده توجه لازم را داشته باشند.

برای مثال تفاوت پارک نیاوران با باغ مجموعه فرهنگی نیاوران در چیست؟

ظاهرا هر دو باغ و فضای عمومی هستند، اما در اولی باید به تعداد زیاد نیمکت و فضاهای فرهنگی وجود داشته باشد مثل انواع کافه، فضای نمایش و بازی و... اما در باغ نیاوران که مکانی تاریخی است باید با آن برخوردی در شأن میراث فرهنگی صورت گیرد، یعنی لزومی ندارد که در جاهایی که نقطه یا توقفگاه خاصی نبوده است این تمهیدات دیده شود. برای مثال در ورسای که وسیع‌تر از نیاوران است، در مسیرهای طولانی آن شما شاهد هیچ‌ نیمکتی نیستید و تنها در جایی با صندلی مواجه می‌شوید که از نظر تاریخی یک نقطه مهم بوده برای ایجاد خاطره‌ای از گذشته آن مسیر. در مجموع سایر خدمات نیز باید اینچنین باشد؛ مثلا در پارک هر تعداد بازدیدکننده بیشتر باشد بهتر است، اما در باغ باید با توجه به ظرفیت حفاظتی باغ تعداد گردشگر را در نظر گرفت.

در برنامه‌ریزی مدیریت گردشگری برای ماه مبارک رمضان باید یک بسته گردشگری تدارک دید که بخشی از آن میراث فرهنگی است که باید طراحی شود، همچون همه کشورهای تاریخی بازدیدکنندگانی از موزه‌ها و ابنیه تاریخی، در روز بازدید خود را به عمل آورده و از غروب آفتاب به مکان‌هایی همچون تماشاخانه، سینما، مراکز تفریحی و موسیقی بروند و شب را به صبح برسانند. جالب توجه است که در کشورهای اسلامی مانند مصر یا شارجه به مناسبت ماه مبارک رمضان ساعت فعالیت موزه‌ها از ۱۰ صبح تا یک بعدازظهر و یک ساعت بعد از افطار از ۸ تا ۱۱ شب است. اما سالن‌های موسیقی، کافه، نمایشخانه و... از افطار تا صبح باز هستند.

نتیجه آنکه در جابه‌جایی مسافران در بین شهرها، در طول صبح تا بعدازظهر می‌توانند از مکان‌های تاریخی بازدید نموده و در طلیعه افطار به مکان‌های مذهبی رفته و سپس به تماشاخانه و کافه و سینما، رستوران و... بروند.

بدیهی است مسافرانی که روزه نیستند باید با حفظ شعائر ماه مبارک در فضاهای عمومی که پوشیده شده است و در‌ آن اطعمه و اشربه که دارای رایحه نمی‌باشد استفاده کنند. امیدواریم وزارت میراث فرهنگی و گردشگری صنایع دستی در جهت حفظ و ترویج و توسعه اهداف خود برنامه‌ای متناسب با حفظ میراث فرهنگی و احترام به اعیاد و مناسبت‌های ملی و مذهبی تنظیم نموده و با اجرای درست آن نخست به میراث فرهنگی و سپس به همکاران و تلاشگران و در نهایت مردم مخاطب احترام بگذارد و این برنامه متناسب را ارائه دهد.

امید است که اعلام بازدید از ۱۰ صبح تا ۹ شب که انجام افطار در فضای تاریخی را به دنبال دارد لغو و در زمان‌بندی مناسب با عید نوروز و ماه مبارک رمضان تنظیم شده تا همه ظرفیت‌های فرهنگی و هنری نهایت استفاده را ببرند.