چابهار؛ نقطه اتصال کریدور شمال و جنوب

امیرمقدم، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار طی یادداشتی با این مطلع به بررسی جایگاه ترانزیتی چابهار به عنوان نقطه کانونی کریدور شمال ـ جنوب پرداخته است. این یادداشت در شماره اردیبهشت‌ماه «دیده‌بان چابهار» ماهنامه تخصصی سازمان منطقه آزاد چابهار منتشر شده است.

پایگاه ترانزیت شمال و جنوب

با استفاده از پتانسیل خدادادی و موقعیت ژئوپولوتیک چابهار، این بندر می‌تواند به پایگاهی برای تبادلات ترانزیتی در کریدور تجاری شمال به جنوب تبدیل شده و نقطه اتصالی برای تجارت آسیای میانه و مرکزی باشد. دسترسی چابهار به آب‌های آزاد در کنار ثبات اقتصادی منطقه آزاد، زیرساخت‌هایی است که توسعه ترانزیتی کریدور شمال ـ جنوب از مسیر چابهار را هموار می‌کند.

سال جهش کریدور شمال ـ جنوب

با توجه به عزم جدی ایران و روسیه برای توسعه کریدور شمال ـ جنوب، سال پیش‌رو می‌تواند سال جهش اقتصادی و رونق برای این کریدور باشد. برای توسعه ارتباطات ایران و روسیه محورهای مختلفی وجود دارد که بهترین آن در شرایط فعلی می‌تواند فعال‌سازی کریدور شمال ـ جنوب باشد. روسیه به دنبال ایجاد کریدوری برای اتصال به بازارهای مهمی همچون هند و شرق آسیا از چابهار است. تلاش روسیه برای اتصال بندر آستاراخان به چابهار از طریق انزلی برای کوتاه کردن مسیر متعارف کانال سوئز است.

فصل توسعه در مدار شمال ـ جنوب

چابهار با وجود ظرفیت‌های بالایی که برای توسعه دارد، اما فصل توسعه آن تازه از راه رسیده و چابهار به تازگی توجیه‌پذیر شده است. توجیه‌پذیری اقتصادی چابهار هم دو دلیل عمده دارد؛ نخست برجسته شدن هزینه حمل‌ونقل در قیمت تمام شده کالا و تمرکز قدرت‌های اقتصادی بر معبرهای تجاری جدید برای کاهش هزینه حمل در قیمت تمام شده محصول و دوم ارتقاء زیرساخت‌های اساسی همچون بندر، راه‌آهن، جاده و توسعه شرکت‌های صنعتی و آماده‌سازی اراضی برای استقرار فعالیت‌های اقتصادی است.

کاهش قیمت تمام‌شده از مسیر چابهار

حمل‌ونقل از مسیر چابهار این مزیت را دارد که مسیر تجارت کالا از جنوب آسیا به روسیه و بالعکس را که اکنون از کانال سوئز انجام می‌شود را به کمتر از نصف کاهش دهد و این کاهش چشمگیر زمان حمل‌ونقل، قیمت تمام شده کالاهای صادراتی را به شدت کاهش می‌دهد.

چابهار، پل تجارت جهان

علاوه بر هند و روسیه و کشورهای آسیای میانه، کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز برای ورود به بازار کشورهای آسیای میانه به دنبال حضور در چابهار و استفاده از مزیت‌های کریدور جنوب به شمال هستند. و همچنین برای ترکیه که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری عظیمی در کشورهای آفریقایی داشته، حضور در منطقه و دسترسی مناسب به این بازارها ضرورت داشته و به همین رو توجه ترکیه به چابهار جلب شده است.

و در نهایت کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا برای ورود به بازار روسیه و شرق اروپا، حساب ویژه‌ای روی مسیر ترانزیتی چابهار باز کرده‌اند. تجار و تولیدکنندگان اروپایی نیز برای حضور در قلب بازار بزرگ آسیای شرقی و حتی جنوب آسیا، نیاز به یک هاب تولید، توزیعی و ترانزیتی دارند که چابهار می‌تواند این نقش را برای آن‌ها بازی کند.