چگونه زرماکارون، سلطان ماکارونی ایران شد؟

علی آبشناس - خبرنگار شمانیوز، افزایش قیمت ماکارونی و قیمت نان‌های فانتزی و صنعتی این فکر را در اذهان عمومی به وجود آورده است که بدون اختصاص یارانه، گرانی و تورم بر اقلام مصرفی و معیشتی مردم سایه می افکند. افزایش قیمت ماکارونی و به دنبال آن کاهش در عرضه و حتی سهمیه بندی فروش ۲ تا ۳ بسته ای در بعضی فروشگاه‌ها مردم را شدیدا نگران کرده است. اما چه کسانی از این افزایش قیمت سود می برند؟ چگونه زرماکارون، سلطان ماکارونی ایران شد؟

لیدر احتکار و افزایش قیمت ماکارونی

مهدی مهرپور خبرنگار حوزه اقتصاد در این باره می نویسد: بیشترین سهم بازار ماکارونی را یک برند دارد. عامل اصلی کمبود و گرانی، همان یک کارخانه است. هم قیمت‌ جدید را نمی‌پذیرد و هم در حال لابی با مابقی کارخانجات است. اما نام این کارخانه چیست!؟

سلطان ماکارونی ایران !!

زرماکارون با مدیریت مرتضی سلطانی، مشاور نعمت زاده وزیر سابق صمت و اسپانسر انتخاباتی حسن روحانی سلطان ماکارونی ایران !! است و ظرف کمتر از دو سال (۹۴ و ۹۵) و در آستانه انتخابات ۹۶، توسط روحانی و ۱۳ وزیر و معاون رئیس جمهور تجلیل شد که این کار تقریباً در کشور بی نظیر بود!

شبکه اطلاع رسانی دانا در سال ۹۵ به نقل از تیتر یک در گزارشی نوشت: پشت پرده حمایت دولت از مجموعه زر ماکارون چیست؟/ تولیدکننده نمونه یا اسپانسر انتخاباتی/ چرا دولت روحانی تمام قد از یک کارخانه دار حمایت می کند؟ بعد از اینکه در خبرها گفته شد او اسپانسری روحانی در انتخابات دور دوم را به شرط حضور رئیس جمهور در کارخانه اش پذیرفته، حسن روحانی چند هفته به انتخابات برای بازدید از زر ماکارون به البرز سفر کرد. همزمان "نشان ایرانی" توسط نعمت زاده و نشان "امین الضرب" توسط جهانگیری به او اعطا شد.

این تقدیرها بیش از حمایت تولید کننده و کارآفرین نمونه بود و قطعا پای یک زد و بند سیاسی_اقتصادی در میان بوده است و نشان می‌دهد شرکت زر ماکارون یکی از برجسته ترین وابستگان به جناح اعتدال است که همواره مورد حمایت آنها نیز بوده و قطعاً وی هم در راستای منافع آنها خدمات چشمگیر و بی شماری انجام داده، می‌دهد و خواهد داد.

پشت پرده حمایت‌های سلطان ماکارونی از روحانی

سلطان ماکارونی در ایران؛ زرماکارون با مدیریت مرتضی سلطانی، مشاور نعمت زاده وزیرسابق صمت است. او در رسانه ها به اسپانسر انتخاباتی حسن روحانی معروف شد. ظرف کمتر از دو سال (۹۴ و ۹۵) و در آستانه انتخابات ۹۶، توسط روحانی و ۱۳ وزیر و معاون رئیس جمهور تجلیل شد. 

تمامی سیلوهای گندم  متعلق به سلطان ماکارونی ایران!! پر از گندم های شرکت بازرگانی دولتی ایران شد که به اصطلاح نزد وی به امانت گذاشته شد و هزینه نگهداری گندم ها نیز به ایشان پرداخت شد. یعنی تامین مواد اولیه آماده مصرف توسط دولت حسن روحانی و پرداخت دستمزد بابت نگهداری، وی با این رانت هر روز بزرگ و بزرگتر شد و امروز با توجه به موجودی گندم و آردی که سال گذشته خرید قطعی نموده است و با افزایش چند برابری قیمت ماکارونی، به یکباره سود هنگفتی به جیب خواهد زد.

چرا دولتی که به دنبال مقابله با گرانی است، عامل افزایش قیمت شد؟

خبرگزاری فارس در گزارشی در روز سه شنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۱، به بررسی علل و چگونگی افزایش رشد قیمت ماکارونی پرداخت. در این گزارش ۵ دلیل رشد قیمت ماکارونی آورده شده است که نکاتی چشمگیر و قابل تامل پیرامون این موضوع که سالیانه ۳۰ هزار میلیارد تومان یارانه آرد صنعتی توسط کارخانه‌داران صاحب نام صنایع  ماکارونی و با حمایت و رانت‌های دولتی در قالب قاچاق، صادرات، رانت و فساد از بین می‌رفت.

در این گزارش آمده است: ابلاغ نرخ‌های جدید ماکارونی از سوی سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان در روز گذشته، موجب نگرانی و ناراحتی قشری از مردم شده با این مضمون که چرا چنین افزایش قیمتی به صورت رسمی صورت انجام شده است؟ دولت که خود به دنبال مقابله با گرانی است پس چرا به یکباره خود عامل افزایش قیمت شده است؟

روز 11 اردیبهشت امسال رئیس سازمان حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان در نامه ای به معاون صنایع عمومی خواسته است قیمت‌های جدید ماکارونی را که افزایش‌ قیمت‌هایی نزدیک به سه برابر داشته به کارخانه ها ابلاغ کند.

در این نامه قیمت ماکارونی رشته ای ساده 500 گرمی، 17 هزار تومان، 700 گرمی 24 هزار تومان و 1000 گرمی 34 هزار تومان اعلام شده است.

5 دلیل افزایش قیمت ماکارونی

سالانه 30 هزار میلیارد تومان‌ یارانه آرد صنعتی‌ توسط قاچاق و صادرات محصولات یارانه دار به خارج از مرزها به هدر رفته است.

دولت سالانه 30 هزار میلیارد تومان تنها به گندم و آرد بخش صنعت یارانه می‌داد که محصولات غذایی مانند ماکارونی، بیسکوییت و انواع شیرینی به قیمت پایین تری دست مردم برسد اما بررسی‌ها نشان داد که نه تنها این یارانه سر سفره مردم نرسید بلکه به صورت قاچاق و یا صادرات محصولات یارانه‌دار از مرزها خارج می شد. حتی در داخل اینگونه محصولات به قیمت ارزان دست مردم نمی رسید و به نظر می رسید که این یارانه کلانی که به آرد بخش صنعت تخصیص می یافت به هدف نخورده و هدر رفته است.

از سوی دیگر قیمت گندم روز به روز در بازارهای جهانی افزایش می‌یابد، گزارش بلومبرگ نشان می‌دهد که در یک سال گذشته نرخ جهانی گندم از 609 دلار و 50 سنت به 1363 دلار و 50 سنت یعنی رشدی معادل 123 درصد یا بیش از دو برابر داشته است. از آنجایی که دولت گندم را با ارز 4200 تومانی وا رد می کند میزان ارز دولتی برای واردات گندم هم دوبرابر باید باشد، یعنی روز به روز ارز یارانه ای که از خزانه دولت بیرون می آید بیشتر می شود.

تخصیص یارانه در داخل به آرد صنعتی و نیز افزایش ندادن قیمت‌های داخل در چند سال اخیر با وجود رشد شدید قیمت‌های جهانی موجب شد شکاف زیاد قیمتی با کشورهای دیگر و از جمله همسایگان ایجاد شود، این شکاف قیمتی حداقل 12 هزار تومان در هر کیلو بود، یعنی اگر یک دستگاه خودرو نیسان‌وانت دو تن ‌قاچاق آرد انجام می‌داد، حداقل 24 میلیون تومان به جیب قاچاقچی وارد می‌کرد.

صنایع ماکارونی آرد را به یک پنجم قیمت از دولت می‌خریدند و با تولید ماکارونی به کشورهای دیگر صادر می‌کردند یعنی این یارانه به سر سفره خارجی‌ها می رفت. محمدرضا مرتضوی، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی، گفت: کارخانه های ماکارونی سالانه 300 هزار تن ماکارونی صادر می‌کنند که همه از همین آرد‌های یارانه ای درست شده اند.

مدیرعامل بنیاد ملی گند‌م‌کاران در این‌باره می‌گوید: واحدهای نانوایی یک کیسه آرد یارانه ای ۴۰ کیلویی را حدود ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان خریداری می‌کنند، درحالی که در بازار آزاد با نرخ ۶۰۰ هزار تومان خرید و فروش می شود. که البته این موضع در صنف صنعت هم مصداق دارد.

فروش آرد یارانه ای به نرخ آزاد خیلی هم دردسر ندارد و آنها با تبانی با کارخانه ها بدون اینکه گندم یارانه دار را بگیرند پول به نرخ آزاد را از آنها دریافت می کنند.

تبعات اختصاص یارانه شامل وجود محصولات چندنرخی در بازار، رانت و فساد و خروج ارز از کشور بوده است. در دولت گذشته هم تلاش بسیاری شد که این یارانه که به اذعان بسیاری برکاتی برای کشور نداشته حذف شود اما نتوانستند.

در این میان گزارش هایی وجود دارد که کارخانه‌های تولیدکننده ماکارونی خصوصا چند برند معروف و اصلی، پس از اینکه با خبر شدند دولت قرار است یارانه آرد را حذف کند محصول به بازار عرضه نمی‌کنند، از سوی دیگر با احتکار خانگی و واهمه مردم از گران‌شدن کالا مواجه هستیم.

شمانیوز آمادگی خود را جهت انتشار جوابیه اعلام می دارد.