همه چیز درباره هپاتیت B از راههای انتقال تا درمان و پیشگیری

هپاتیت یا التهاب کبد یکی از بیماری های جدی و خاص است که انواع مختلفی دارد و افراد برای پیشگیری از آن می بایست به نکاتی جدی در زندگی روزمره شان دقت کنند. در این نوشتار به انواع و اقسام بیماری هپاتیت اشاره ای گذرا می شود:

هپاتیت یا التهاب کبد :

هپاتیت انواع مختلف دارد: A . B . C . D  . E . F . G . علت نامگذاری این ویروس ها بخاطر حمله آنها به کبد می باشد  هپاتیت B و C از طریق خون و مخاط وارد بدن می شوند. اما سایر هپاتیت ها از طریق غذا وآب آلوده وارد بدن می شوند. بخاطر اهمیت موضوع هپاتیت بی و شیوع فراون در اولویت قرار دارد.

هپاتیت B :

هپاتیت بی 4 تیپ یا نوع مختلف دارد که تیپ های متفاوت آن بسته به محل زندگی افراد می تواند تغییر کند. ویروس HBSAg پس از وارد شدن به بدن در کبد جایگزین شده و شروع به رشد و تکثیر نموده و سپس وارد خون می شود. هر فردی که در خون او HBSAg وجود داشته باشد آلوده تلقی می شود. آزمایشات معمول برای شناسایی این ویروس HBSDNA و PCR می باشد.

علایم هپاتیت B :

در بدو ورود ویروس به بدن تا مدتی بدون علامت می باشد سپس در مرحله حاد علایمی شبیه سرماخوردگی ، ضعف ، خستگی، بی حالی، تهوع، استفراغ، کسالت، درد مفاصل و عضلات در مبتلا روی می دهد. در مرحله دوم بروز زردی در ملتحمه چشم و پوست بدن (گاهی اصلا اتفاق نمی افتد) ، تیره شدن رنگ ادرار  و کم رنگ شدن رنگ مدفوع را شاهد خواهیم بود.

لازم به ذکر است که در افراد آلوده هر کدام ممکن است یک یا چند مورد از علایم را بروز دهند که بستگی به شدت آلوده شدن به ویروس و سیستم ایمنی فرد مبتلا دارد. 80 تا 90 درصد بیماران در مرحله حاد یعنی قبل از جایگزینی ویروس در  کبد قابل درمان خواهند بود. به هر دلیلی درمان انجام نشود یا دیر انجام شود و یا بدن بیمار پاسخ مناسب به درمان ندهد ، بیماری به مرحله مزمن وارد خواهد شد. در این حالت فرد ناقل محسوب خواهد شد.

فرد ناقل ویروس HBSAg را در تمام سلولهای بدن و ترشحات خود خواهد داشت : خون ، لنف ، عرق ، بزاق ، اشک چشم ، مایع منی و سایر ترشحات جنسی . به عنوان نمونه اگر فرد مبتلا عطسه یا سرفه کند ترشحات بزاقی او داخل چشم و یا زخم باز فرد سالم وارد شود احتمال ابتلا وجود دارد .

ناقلین افرادی هستند که ویروس در بدن آنها به نوعی سازگاری رسیده و زندگی همزیستی با هم دارند فرد ناقل برای اطرافیانش خطرناک بوده و عامل انتقال بیماری به افراد سالم می باشد. فرد ناقل گاهی تا پایان عمر بیماری را بصورت نهفته با خود دارد. گاهی نیز بیماری فعال شده و سبب التهاب کبد می شود. در چنین شرایطی آزمایشات کبدی ALT، AST در خون افزایش می یابد که ممکن است بیماری به سمت سیروز کبدی و یا سرطان کبد کشیده شود خوشبختانه تنها یک الی دو درصد از بیماران به این سمت کشیده می شوند.

راه های انتقال :

1. روابط جنسی پر خطر

2. خون وفراورده های خونی ، خوشبختانه در کشور ما خون ها همه کنترل می شوند

3. از مادر به جنین از طریق بند ناف

4. از مادر به نوزاد از طریق رابطه مداوم و شیر دهی

5. معتادان تزریقی و سرنگ مشترک

6. وسایل آلوده در دندانپزشکی و آرایشگاه ها

7. کادر درمان مانند پزشکان و پرستاران و ...

8. خانواده هایی که با فرد مبتلا زندگی می کنند

نکته: این ویروس در محیط غیر زنده بمدت 6 ماه فعال باقی می ماند. اما با جوشاندن بمدت 5 دقیقه در 100 درجه سانتیگراد از بین می رود.

راه های پیشگیری :

1. واکسیناسیون افراددر معرض خطر که در سه مرحله انجام می شود مرحله دوم و سوم به ترتیب یک ماه و شش ماه پس از مرحله اول انجام می شود

2. رعایت اصول اخلاقی وپرهیز از روابط جنسی پر خطر

3. رعایت بهداشت فردی و عمومی

نکته قابل توجه این است که آمار دقیقی از این بیماری در کشور وجود ندارد. گاهی بیماران تا سال ها از بیماری خود مطلع نیستند و یک فرد ناقل که شناسایی نشده ، هستند.

راه های درمان

داروی خاصی برای افراد HBSAG وجود ندارد و اکثر داروها درمان علامتی هستند مانند اینترفرون ، ادوفوویر ، تنو فوویر ، انتاکاویر . داروها حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود بخاطر عوارضی که دارند و مصرف طولانی مدت از 6 ماه تا 5سال. به گفته دکتر علویان فوق تخصص گوارش با تغذیه صحیح می توان جلوی بروز علایم کبدی خطرناک هپاتیت بی گرفته خواهد شد و کیفیت و طول عمر بیمار را ارتقا داد. مانند : مصرف سبزیجات و میوه جات تازه. ماهی تازه. مصرف ویتامین B1. پرهیز از مصرف غذاهای چرب، مانده ، دارای مواد نگهدارنده و مشروبات الکلی و البته کنترل هر 6 ماه یکبار کبد با آزمایش و سونو گرافی.

ودر پایان بایستی تاکید کرد که وظیفه وجدانی هر فرد بیمار می باشد که بیماری خود را به پزشک و کادر درمان و افرادی که با او در رابطه هستند اطلاع دهد .

منبع: فراطب