معاون اقتصادی اتاق تعاون در گفت‌وگو با شمانیوز:
تعاونی‌ها آماده مشارکت در ساخت نیروگاه و کاهش ناترازی برق هستند / صرفه‌جویی باید منافع ملموس برای مردم داشته باشد
معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران با اشاره به نقش تعاونی‌ها در حوزه کاهش ناترازی انرژی گفت: تعاونی‌ها آماده مشارکت در ساخت نیروگاه و کاهش ناترازی برق هستند.
رضا وفایی‌یگانه، معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران در گفتگو با شمانیوز، با تأکید بر ضرورت کاهش ناترازی انرژی کشور، گفت: برای حل چالش‌های جدی در حوزه انرژی به‌ویژه برق، باید از ظرفیت تعاونی‌ها استفاده کرد. ما پیش از هر اقدام جدید، نیاز به اصلاح الگوی مصرف داریم و بهترین راهکار این است که مردم را در منافع حاصل از صرفه‌جویی شریک کنیم.
وی افزود: در بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده، نظام توزیع برق به مردم و تعاونی‌ها سپرده شده است. آن‌ها در قالب شرکت‌های محلی، هم در حوزه اصلاح ابزارها و هم در فرهنگ‌سازی مصرف بهینه مشارکت می‌کنند. ما نیز می‌توانیم از این تجربه‌ها استفاده کنیم.
معاون اقتصادی اتاق تعاون با اشاره به اتلاف بالای انرژی در فرآیند انتقال برق گفت: شبکه‌های توزیع ما به‌روز نشده‌اند. در برخی استان‌ها شرکت‌های خصوصی یا تعاونی آمده‌اند و به‌صورت سرمایه‌گذاری در تعویض تجهیزات معابر شهری، صرفه‌جویی ایجاد کرده‌اند و هزینه این سرمایه‌گذاری از محل کاهش مصرف انرژی پرداخت شده است. این مدل‌ها اثربخش هستند و می‌توانند در مقیاس بزرگ‌تر اجرا شوند.
وفایی‌یگانه ادامه داد: بر اساس ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید، اگر کسی در هر بخش از انرژی صرفه‌جویی ایجاد کند، می‌تواند از منافع آن بهره‌مند شود. بنابراین ابزارها و مدل‌های مختلفی وجود دارد اما کارآمدترین روش، مشارکت دادن خود مردم است.
وی با اشاره به موضوع تولید برق نیز گفت: قانون، واحدهای تولیدی را موظف کرده درصدی از برق مصرفی خود را از طریق تولید اختصاصی تأمین کنند. ما به دولت پیشنهاد داده‌ایم به‌جای اینکه هر واحد صنعتی جداگانه اقدام کند، در قالب تعاونی‌های تامین نیاز، به‌صورت جمعی نیروگاه تأسیس کنند. به‌عنوان مثال، تولیدکنندگان یک شهرک صنعتی می‌توانند یک شرکت تأمین برق تشکیل دهند و برق را با هزینه کمتر و به‌صورت مشترک تولید کنند.
معاون اقتصادی اتاق تعاون اضافه کرد: ما حتی پیشنهاد دادیم یکی از نیروگاه‌هایی که اکنون تحت مدیریت دولتی و با راندمان پایین فعالیت می‌کند، به‌صورت مشارکتی و با تأسیس تعاونی، توسط واحدهای تولیدی خریداری و بهره‌برداری شود. این اقدام موجب صرفه‌جویی و افزایش بهره‌وری خواهد شد و دیگر نیازی نیست هر واحد برای خود پست برق مجزا راه‌اندازی کند.
وفایی‌یگانه با انتقاد از نادیده گرفتن ظرفیت تعاونی‌ها در سیاست‌های اخیر دولت اظهار کرد: معاون اول رئیس‌جمهور اعلام کرده‌اند که دولت قصد ندارد خود نیروگاه بسازد، بلکه آن را به بخش خصوصی واگذار می‌کند. اما سؤال ما این است که چرا تعاونی‌ها نباید در کنار بخش خصوصی در این مسیر حضور داشته باشند؟ تعاونی‌ها ظرفیت عظیمی دارند که می‌توانند مکمل بخش خصوصی باشند، نه رقیب آن.
وی افزود: در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، مدیریت توزیع برق به تعاونی‌ها سپرده شده و مردم به‌صورت مستقیم در فرآیندها دخیل هستند. ما هم باید از این الگوها استفاده کنیم و از ظرفیت بخش تعاون غفلت نکنیم.
وفایی‌یگانه در پایان با انتقاد از عملکرد وزارت نیرو گفت: متأسفانه وزارت نیرو در اجرای قوانین مرتبط با مشارکت مردمی و ایجاد نهادهای تنظیم‌گر غیردولتی همکاری نکرده است. اگر نهاد رگولاتوری مستقل زودتر شکل می‌گرفت، اکنون شرایط صنعت برق کشور متفاوت بود. ما نیازمند نهادی فرابخشی هستیم که تعیین قیمت، سیاست‌گذاری و نظارت را به‌گونه‌ای انجام دهد که حقوق بخش‌های غیردولتی تضییع نشود.
