سمفونی گوش نواز تولید و حمایتی از جنس منابع قرض الحسنه

به گزارش شمانیوز به نقل از روابط عمومی بانک قرض الحسنه مهر ایران، در این میان بود که اشتغال رشد یافت و با کمترین اعتبار مشاغلی متولد شد و سفره خانوارها رنگین شد، در حالیکه با ارقام میلیاردی در صنایع مادر برای انگشت شماری از افراد شغل ایجاد می شد، مشاغل کوچک با کمترین بودجه چراغ تولیدی خود را روشن کرده و با امید و سرعتی مناسب مسیر توسعه را طی کردند، این دست های تولید کننده کم کم یکصدا و درنهایت سمفونی تولید را به گوش می رساند؛ آنچه اکران می شود نمایشی از امید به زندگی است در نبض تولید که ضربانی شنیدنی دارد. کارگران و صنعتگران با اندیشه ای پویا همت کرده اند تا در گردش چرخ دنده های کوچک و بزرگ اقتصاد سهیم شوند. در این تجلی ملی کیفیت و نحوه حمایت مالی قرض الحسنه از تولید را درگفت وگوبا علی فاضلی عضوهیئت رئیسه اتاق اصناف تهران بررسی کردیم و در رابطه با ۶۵۰ هزار واحد تولیدی کوچک در کشور و نقش آنها در رشد تولید گپ زدیم...

یک دهه است که حفظ و حراست از بنگاه‌های تولیدی مطرح می شود و این را می توان در سخنان رهبری آشکارا دید، که به صورت مکرر هم بیان شده است. امسال نیز برای عبور از کید دشمن درعرصه اقتصادی با عنوان رونق تولید نامگذاری شده است، یعنی هیچ رویکردی جز حمایت از تولید را نباید در دستور کار قرار دهیم .

یکی از مولفه‌های اصلی حمایت از تولید پرداخت تسهیلات ارزان به تولید است. البته مراجع قانونی نیز باید به میدان بیایند، چراکه دولت به تنهایی نمی تواند کمک حال واحدهای تولیدی باشد.

لازم است قوانین در جهت حمایت ازتولید تدوین و تصویب شود، چرا که در این عرصه کمبودهای زیادی احساس می‌شود. موضوع تسهیلات و رفع موانع حوزه کسب و کار نیز از اقدامات حمایتی دیگری است که باید دولت در جهت رشد تولید در دستور کار قرار دهد.

تسهیلات نظام پولی و بانکی کشورنیز باید به تولید تخصیص یابد، این در حالی است که تاکنون بهره بانکی کمر تولید را شکسته است. البته باید یادآور شد که برخی از بانک های قرض الحسنه در خدمت تولید هستند، اما به حدی نیست که برای اقتصاد امروز ایران کفایت کند.

کسب و کارهای کوچک چه میزان از رشد تولید را محقق خواهند کرد و حمایت از آنها چقدر در تحقق این مهم تاثیرگذار است؟

حمایت از تولید به طور واقعی شامل تمام فعالان اقتصادی و بنگاه های کوچک تا بزرگ است؛ به عبارتی دیگر از کارگاهی کوچک در حاشیه شهر و یا کارخانه ای بزرگ با ده ها خط تولید، همه و همه در رشد اقتصاد سهیم هستند. در عین حال که نباید واحدهای تولیدی بزرگ را از نظر دور داشت، اما نباید کسب و کارهای کوچک را هم فراموش کرد. با نگاهی گذرا به کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در می یابیم که عامل رشد این کشورها بنگاه های کوچک و متوسط بوده اند. درکشورما حدود ۶۵۰هزار واحد تولیدی وجود دارد، تا قبل از تاسیس بانک های قرض الحسنه، تسهیلاتی که به این واحدها تعلق می گرفت نامطلوب و بدون در نظر گرفتن شرایط بازار بود؛ به عبارتی دیگر کسب و کار کوچک با توان رقابتی کم در بازار تولید مجبور بود، وامی را دریافت کند که بانک با سود بالا بازپرداخت آن را محاسبه و خود این وام مشکلات واحد تولیدی را بیشتر می کرد.

به عنوان کسی که در ۴۰ سال گذشته در کسوت های مختلف حوزه اصناف حضور داشته و حدود ۲۵ سال مسئولیت اصناف تولیدی را برعهده داشته ام، می گویم که کمترین تسهیلات به تولیدی های کوچک اختصاص یافته است و آنهایی که توانستند در شرایط سخت از وام بانکی بهره مند شوند، دچار مشکلات جدیدی شدند؛ در واقع بنگاه های کوچک و متوسط از تسهیلات پولی و بانکی جا مانده اند و هرجا هم که حمایتی بود، دست بلند کارخانه ها به آن می رسید.

تا اینکه بانک های قرض الحسنه شکل گرفتند و کم کم جایگاه کسب و کارهای کوچک در رشد اقتصادی مود توجه قرار گرفت و آنهایی که تا قبل ازتاسیس بانک های قرض الحسنه هیچ حمایت مالی نداشتند، با دریافت وام های قرض الحسنه یاری و کمکی به هنگام را دریافت کردند، در واقع وام قرض الحسنه شرایطی را به وجود آورد که کسب و کارهای کوچک آسیب دیده ترمیم شوند؛ چرا که تا قبل از آن سود بالای تسهیلات بانکی بسیاری از کارگاه ها را به تعطیلی کشاند و برخی از صاحبان بنگاه های کوچک نیز سرمایه¬های خود را به سمت کارهای غیر مولد و دلالی سوق دادند.

لازم است دولت و همه دستگاه ها کمک کنند تا یکی از شاخص های اقتصاد مقاومتی که نگاه به درون و ایجاد پشتوانه برای واحدهای تولیدی کوچک است، محقق شود. بانک قرض الحسنه این مهم را فراهم می کند تا تولید کننده سرمایه در گردش خود را با تسهیلات ارزان تامین کند تا چرخه تولید برایشان گران تمام نشود. باید توجه کرد در شرایط فعلی اقتصاد، تولید کنندگان برای تامین مواد اولیه و تعمیر و نگهداری و یا نوسازی تجهیزات نیاز به اعتبار دارند و این جز با ارائه تسهیلات ارزان و حمایت همه جانبه میسر نخواهد بود؛ امیدوارم این حمایت ها امسال رخ دهد، تا بنگاه های تولیدی در شرایط مطلوبی تثبیت شوند.

حمایت از کسب و کارهای کوچک موجب چه میزان رشد در تولید ملی خواهد شد؟ تصویر قابل توصیف از افزایش تولید با رونق کار بنگاه های کوچک و متوسط را تشریح کنید.

اصناف در برخی از عرصه ها بیش از صنایع، قادربه توسعه وایجاد رونق درتولید هستند، به عنوان مثال صنایع پوشاک، چرم، چوب وبسته بندی هرکدام پتانسیل بالایی درتوسعه اقتصادی دارند؛ البته تا زمانیکه از این واحدها حمایت های جدی صورت نگیرد، اتفاقی نخواهد افتاد. ایجاد شهرک های صادراتی نیزگامی مهمی درتولیدمحصولات با کیفیت است که نباید از آن غفلت کرد. بر اساس قانون، شهرداری های سراسر کشور موظف به ایجاد چنین شهرک هایی هستند تا حمایت لازم را از اصناف داشته باشند.

بی‌تردید اصناف و بنگاه های کوچک و زودبازده برای ایفای نقش در اقتصاد نیاز دارند تا شرایط فعلی آنها تثبیت شود و پس از آن با حمایت ها و برنامه ریزی های جدی نقش خود را در تحقق رونق تولید به درستی ایفا نمایند.

بنابراین در شرایط موجود تثبیت شرایط کسب و کارهای کوچک باید اولویت باشد تا از تعطیلی و تعدیل نیروی کار آنها جلوگیری به عمل آید، پس از آن باید برای رشد آنها حمایت های لازم را اعمال نمود، تا علاوه برافزایش اشتغال کیفیت تولید نیز ارتقا یابد، در این شرایط است که مسیر رونق تولید شکل خواهد گرفت. همچنین ایجاد زبان مشترک برای بنگاه‌های کوچک که امکان حضور در بازارهای بین المللی را ندارند، فرصت صادرات و داشتن مشتریان خارجی را نیز به دنبال خواهد داشت.

در حال حاضر بنگاه های کوچک و متوسط در قالب ۶۵۰ هزار واحد صنفی در کشور فعال هستند، چه سهمی از تولید کشور را برعهده دارند؟

بطور کلی حدود ۱۸ درصد تولید ناخالص ملی را بنگاه های کوچک به خود اختصاص داده اند و این نشان دهنده نقش موثرآنها در تولید است در حالیکه این نقش می توانند موثر و پررنگ تر باشد.تنها کافی است مشکلات و موانع از پیش پای تولیدی ها برداشته شود و یا منابع مالی ارزان در اختیار آنها قرار گیرد تا تعمیرات لازم را انجام دهند و یا بتوانند به توان تولیدی خود بیفزایند که این مهم با تخصیص اعتبار قرض الحسنه هموار خواهد شد.

با توجه به حجم اندک منابع قرض الحسنه برای حمایت از تولیدکنندگان خرد، چه راهکارهایی را برای افزایش این سهم از اعتبارات دارید؟

پیشنهاد برای افزایش حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط سال گذشته از طرف اتاق اصناف به مسئولان ارائه شده و فکر نمی‌کنم هیچ مسئولی در کشور باشد که نسبت به اهمیت فعالیت واحدهای تولیدی آگاهی نداشته باشد، برای حمایت از واحدهای تولیدی در کنار ارائه تسهیلات ارزان می توان از مشوق‌های مالیاتی و بیمه‌ای استفاده نمود. این در حالی است که نه تنها این مشوق‌ها در قاب تولید به کار گرفته نمی شود، بلکه در بسیاری از موارد زنجیری هم به دست و پای تولید می شود. در حالیکه با وام قرض الحسنه می توان تولیدکننده را تشویق و آن را دلگرم کرد، کافی است دولت منابع بیشتری به قرض الحسنه ها اختصاص دهد تا از این طریق بتوان میزان وام و تعداد آن را افزایش داد، تا از این طریق سرمایه ها را در مسیری مناسب به چرخه اقتصاد بازگرداند و با توجه به رشد اقتصادی صورت گرفته، منابع اصلی مجدد در خدمت تولید خواهد بود.

در سال های اخیر برای تدوین قانون برنامه ششم توسعه به صورت نمایشی از اظهار نظر اتاق های بازرگانی و اتاق اصناف استفاده شده است، اما این همفکری ها به صورت جدی و موثر در قانون نویسی وجود نداشته است؛ به عبارتی در جلسات مشترک حضور نمایندگان اصناف و فعالان اقتصادی به شکل سمبلیک بوده است و فعالان اقتصادی در تدوین برنامه ها و سیاست گذاری ها نقش بسیار کمرنگ و بی رنگی داشته اند. این همان شکافی است که در اقتصاد ایران وجود دارد.

بارها نیزتاکید کرده ایم که در چند موضوع مهم استراتژی مشخص نداریم از جمله آن حوزه بنگاه های کوچک است که برای بهره برداری از ظرفیت آنها استراتژی مشخصی وجود ندارد؛ همانطور که در استفاده از اقتصاد غیر دولتی استراتژی موثری وجود ندارد.

در ابتدای انقلاب نسبت بنگاه های تولیدی به بنگاه های توزیعی ۴۲ به ۵۸ واحد بود در حالی که هم اکنون بنگاههای تولیدی ۲۱ درصد و بنگاه های توزیعی ۷۹ درصد هستند و صاحبان سرمایه اکثر سرمایه های خود را به سمت سوداگری سوق داده اند، که نتیجه آن دلالی و واسطه گری غیرمولد بوده است؛ این ایرادی است که در عرصه بنگاههای کوچک و متوسط وجود دارد و اگر حمایت‌های لازم از بنگاه‌های تولیدی صورت نگیرد چشم‌انداز مثبتی در عرصه تولید وجود نخواهد داشت.

تولید در خدمت جامعه و دولت برخاسته از جامعه است و لازم است دولت در خدمت تولید، تصمیم سازی های موثر و مفید داشته باشد. اینکه در شرایط فعلی بازار،منابع قرض الحسنه دست تولیدکننده داخل را برای رونق کالای ایرانی بگیرند، عالی است اما کافی نیست و مستلزم عزم جدی مسولان است تا با درک حساسیت های اشتغال و تولید اعتبارات مالی بانک ها و ردیف های حمایتی از تولید را در شکل وام های قرض الحسنه افزایش دهند؛ تا از این طریق با حمایت از بانکداری اسلامی و بانک های قرض الحسنه تولید ملی و واحد های تولیدی به شکل مطلوب و حسنه ای رشد کرده و توسعه روزافزون ایران اسلامی محقق شود. در این مسیر کاهش هزینه تمام شده محصولات، سیر نزولی تورم و صعود بازار به سوی رونق دور از انتظار نخواهد بود.