معرفی فیلم استرچ و چگونگی تاثیر دما بر خاصیت کشسانی فیلم استرچ

فیلم استرچ غذایی از جمله نایلون‌هایی با خاصیت کشسانی بالا و در عین حال بسیار مقاوم است که بنا بر این ویژگی‌های توانسته جایگاه‌ ویژه‌ای در صنعت بسته بندی و حفظ سلامت کالاهابرای خود کسب کند. در ادامه این مقاله در مورد ویژگی‌ها، مزایا و کاربرد فیلم استرچ به توضیحات بیشتری می‌پردازیم. 

فیلم استرچ چیست و از چه موادی ساخته شده است؟

کلمه انگلیسی استرچ در فارسی به معنای کش آمدن است. فیلم استرچ با خاصیت کشسانی بالای خود در صنعت بسته بندی شناخته می‌شود. متاسفانه بنا بر برخی محدودیت‌ها انجام بسته بندی در حجم‌های بالا در حوزه کشاورزی و صنعتی هزینه‌های هنگفتی را در بر می‌گیرد.

اما با تولید فیلم استرچ تحول عظیمی در صنعت بسته بندی به وجود آمده و بسیاری از محدودیت‌ها از میان برداشته شدند. هزینه‌های بسته بندی با فیلم استرچ همواره نسبت به بسیاری از نایلون‌های بسته بندی کمتر بوده و از طرفی کیفیت بسته بندی با این نوع نایلون نیز افزایش می‌یابد.

مواد تشکیل دهنده فیلم استرچ

فیلم استرچ در اصل با مواد پلی‌اتیلنی ساخته شده است. مواد پلی اتیلن بنا بر ترکیب و ساختار مولکول‌های خود به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. پلی اتیلن با چگالی خطی کم رایج‌ترین نوع پلی اتیلنی است که در ساخت این نوع فیلم استفاده می‌شود. در زبان انگلیسی این نوع پلی اتیلن با نام Liner low-density polyethylene شناخته می‌شود، LLDPE مخفف این عبارت بوده و در معرفی مواد سازنده فیلم استرچ اغلب از این نام اختصاری استفاده می‌شود.

پلی اتیلن LLDPE در ساختار خود دارای ستون فقرات خطی با شاخه‌های کوتاه است. این شاخه‌ها به جهت کوتاه بودن خود در برابر کشش رفتار سازنده‌ای از خود نشان داده و بر خلاف شاخه‌های پلی‌اتیلن LDPE که دارای شاخه‌های بلند است بدون درگیرشدن در مقابل هم قرار می‌گیرند.

ماده پلی اتیلن LLDPE به کمک فرایند کوپلیمریزاسیون اتیلن با آلفا الفین‌ها که متداول‌ترین نوع بوتان‌، هگزن و اوکتن هستند تشکیل می‌شود. کوپلیمریزاسیون پلی اتیلن LLDPE از نوع فشار پایین بوده و به دلیل داشتن چگالی کمتر نسبت به پلی اتیلن LDPE مقاومت بالایی در برابر ضربه داشته و از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است.

موارد کاربرد فیلم استرچ

فیلم استرچ رایج‌ترین نایلون برای بسته بندی‌های باکیفیت و در عین حال ارزان است. از این نوع فیلم عمدتا در بسته بندی لوازم زیر استفاده می‌شود:

• بسته بندی مصالح سخت و شکننده همچون کاشی، سرامیک، آجر و بلوک‌های سیمانی
• بسته بندی قطعات صنعتی و لوازم یدکی
• محصولات غذایی، دارو
• لوازم آشپزخانه
• پالت‌بندی
• رنگ‌سازی
• تولید چسب و رزین
• اسباب‌بازی
• صصنعت خودروسازی و ساخت لوازمجانبی از جمله سپر و چراغ‌
• کاغذ دیواری
• تولید لوله و شیلنگ
• قاب‌های چوبی و پلی استر

کاربرد فیلم استرچ تنها به موارد فوق منتهی نشده و در صنایع کوچک اما مهم نیز مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

ویژگی‌های فیلم استرچ

فیلم استرچ به دلیل داشتن ماهیت مقاوم و مستحکم، عملکرد فوق‌العاده‌ای در مقابل ضربه داشته و از نفوذ هوا و ریزگردها به داخل بسته بندی جلوگیری می‌کند. این نوع فیلم برای بسته بندی مواد غذایی و تازه نگه‌داشتن آن‌ها بسیار مناسب است، چراکه از فاسد شدن مواد در طولانی‌مدت و شرایط جوی مختلف جلوگیری می‌کند.

یکی از اصلی‌ترین دلایل ارزان بودن بسته بندی فیلم استرچ، خاصیت کشسانی بسیار بالای آن است. در واقع شما با کشش این فیلم می‌توانید حجم کمتری از آن را در بسته بندی لوازم مختلف استفاده کنید. این فیلم با وجود شکل‌پذیری بالا در اثر کشیدگی هرگز دچار ترک‌ها و چین‌هایی که موجب کاهش زیبایی ظاهری می‌شوند، نشده و ماهیت صاف و شفاف خود را حفظ می‌کند.

یکی از اصلی‌ترین دلایل فاسد شدن بسیاری از مواد غذایی در داخل بسته بندی‌ها، نفوذ رطوبت به داخل مواد است. فیلم استرچ بر خلاف بسیاری از نایلون‌ها مقاومت بالایی در برابر رطوبت داشته و مانع از جذب و نفوذ رطوبت به داخل بسته بندی می‌شود.

اما ممکن است با این پرسش مواجه شوید که رفتار این فیلم در برابر دما چگونه خواهد بود؟ در ادامه در رابطه با این موضوع به توضیحات کامل و جامعی می‌پردازیم.

ویژگی‌های فیلم استرچ

تاثیر دما در خاصیت کشسانی مواد

همواره دما پارامتری است که در تغییر شکل مواد تاثیر بسیار زیادی دارد. در بسیاری از مواد ممکن است با کاهش یا افزایش دما ماهیت ماده تحت تاثیر قرار گرفته و تغییر شکلی جبران‌ناپذیر در آن به وجود آید. اما دسته‌ای از مواد به دلیل داشتن دانسیته پایین ممکن است بعد از اعمال دما شکل خود را تغییر داده اما بلافاصله به شکل اولیه خود بازگردند.

چنین موادی در صنایع مختلف از جمله بسته بندی کاربرد بسیار زیادی دارند. بارزترین نمونه برای چنین موادی فیلم استرچ است. به تعریفی دقیق‌تر مواد الاستومری که ترکیب دو واژه الاستیک و پلیمر هستند با عنوان پلیمر الاستیک در مهندسی شیمی مواد یاد می‌شوند. الاستومرها به دودسته الاستومر ترموست و الاستومر ترموپلاستیک تقسیم بندی می‌شوند.

تاثیر دما بر ترموپلاست‌های الاستومر

ترموپلاست‌های الاستومر از سه واژه ترمو یا گرما، پلاستیک و الاستومر تشکیل یافته‌اند. این نوع الاستومرها گرانول‌های پلاستیکی نرمی هستند که خواص لاستیکی و الاستیسیته داشته و در اثر حرارت نرم می‌شوند.

الاستومرهای ترموست در اثر حرارت سخت شده و به حالت اولیه خود باز نمی‌گردند. اما ترموپلاست‌های الاستومر به دلیل داشتن خواص لاستیکی و الاستیسیته بالا و چگالی کم همواره در اثر حرارت نرم شده و حالت ارتجاعی پیدا می‌کنند ( به عبارتی در اثر حرارت ماهیت خود را از دست نداده و بعد از کش آمدن به حالت اولیه خود با می‌گردند).

ترموپلاستیک الاستومر

فیلم استرچ محصول الاستومر ترموپلاست

در فرایندهای ترموشیمیایی فیلم استرچ متخصصین از موادی استفاده کرده‌اند که در برابر حرارت عملکرد کشسانی مطلوبی داشته و بلافاصله بعد از اعمال حرارت به حالت اولیه خود بازگردند. فیلم استرچ جزو الاستومرهای ترموپلاستیک است. همان گونه که در مطالب بالا گفته شد این دسته از الاستومرها خاصیت کشسانی بالایی داشته و در ساخت بسیاری از مواد پلاستیکی استفاده می‌شوند.

پلاستیک در حالت عادی خود ماده‌ای سخت و شکننده است، اما با انجام برخی فرایند‌ها مانند کوپلیمریزاسیون به پلی اتیلن هایی با دانسیته کم و خطی تبدیل می‌شوند. این نوع مواد همواره جزو الاستومرهای ترموپلاست هستند.

واکنش فیلم استرچ در برابر تغییر دما

افزایش دما باعث می‌شود تا شاخه‌های کوتاه مواد پلی اتیلن سبک خطی فیلم استرچ تحت تاثیر قرار گرفته و در نتیجه فاصله مولکول‌ها از هم افزایش یابند. اما چون این نوع مواد از دسته الاستومرهای ترموپلاست هستند در اثر افزایش حرارت، دچار تغییر شکلی با قابلیت برگشت‌ به حالت اولیه خود می‌شوند.

به عبارتی به هنگام اعمال حرارت به فیلم استرچ ماهیت آن نرم‌تر شده و این امکان را فراهم می‌سازد تا از آن برای بسته بندی لوازمی با ابعاد بزرگ‌تر و اشکال نامنظم‌تر به راحتی استفاده شود. اما در مقابل این فیلم در اثر کاهش دما کمی سخت‌تر می‌شود بدون آنکه ساختار پیوسته و مقاوم آن تضعیف شود.

جمع‌بندی

خاصیت کشسانی و مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار از مهم‌ترین مشخصه‌های یک سلفون بسته بندی باکیفیت است. فیلم استرچ نیز از جمله فیلم‌هایی با خاصیت کشسانی بالا بوده و رفتارهای مطلوبی از خود در برابر تغییرات دما نشان می‌دهد. در اثر افزایش حرارت این فیلم نرم‌تر شده و حالت ارتجاعی به خود می‌گیرد. این ویژگی فیلم استرچ در واقع اصلی‌ترین دلیل کاربرد گسترده و به صرفه بودن آن در بسته بندی لوازم مختلف است.

***

این مطلب رپرتاژ بوده و پایگاه خبری شمانیوز صحت و یا عدم صحت مطلب فوق را تایید نمیکند و مسیولیت حقوقی آن هیچ ارتباطی با شمانیوز ندارد.