وزوز گوش چیست؟ + علل و درمان
عوامل مهم در ایجاد وزوز گوش کدامند چه کارهایی برای رفع این عارضه باید انجام دهیم بهترین روش های درمانی برای شنیدن صدا از گوش را در این مطلب با هم مرور می کنیم.
آمارها نشان می دهد از هر 5 نفر 1 نفر یا به عبارت ساده تر 20 درصد از افراد جامعه دچار وزوز گوش هستند. این آمار بعد از میانسالی به 40 درصد و حتی بیشتر افزایش می یابد. وزوز گوش یک اختلال شایع و در عین حال آزاردهنده برای بیماران است.
آسیب به کدام بخش از گوش باعث ایجاد صدای وزوز برای بیماران می شود؟
صداهای غیرعادی داخل گوش که باعث آزار بیمار می شوند، معمولا مربوط به خود گوش نیستند. برای مفهوم تر شدن این موضوع مثلثی را در نظر بگیرند که هز جزء این بیماری یکی از اضلاع مثلث را تشکیل می دهد. ضلع اول یا همان بیماری های داخل گوش است که کاهش شنوایی در این ضلع قرار می گیرد. ضلع دوم شرایط اجتماعی و محیطی بیمار است. مثل فردی که در محیطی پرسروصدا قرار می گیرد.
قرار گرفتن هر انسانی در محیط غیرعادی استرس زاست. استرس و اضطراب هم می تواند باعث وجود صداهایی در گوش شود و ضلع سوم صداهای گوش ناشی از بیماری های روان هستند که بر اثر آن بیمار دچار توهم می شود و صداهای عجیب و غریب یا صدای افراد خیالی را می شنود. البته این موضوع مورد بحث ما نیست چون ریشه های روان شناختی دارد. مبحث ما مربوط به صداهایی است که ریشه در خود گوش دارند.
صداهای مربوط به گوش چند نوع هستند؟
وقتی بیمار با شکایت صداهای زنگ دار و ضربان دار در گوش به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه می کند ابتدا باید مشکلات محیطی و اختلالات روان شناختی بررسی و کنار گذاشته شود. بعد از آن اگر متوجه شدیم که صداها مربوط به گوش است، نوع صدا، احساس کلیک و زنگ دار و ضربان دار بودن آنها باید از هم تفکیک شوند چون هر کدام از آنها درمان جداگانه ای دارند.
این صداها چه تفاوتی با هم دارند؟
بخشی از صدای داخل گوش احساس کلیک است. این صدا در اثر مشکلات مفصل فکی ایجاد می شود که به بحث های تخصصی جداگانه ای نیاز دارد. صدای دیگر از نوع ضرباندار است. صدای ضربان داخل گوش به 2 علت ایجاد می شود؛ علت اول بیماری هایی مانند مشکلات عروقی- قلبی و علت دوم مربوط به مشکلات خود گوش مانند تومورهای عروقی داخل گوش است. ضربان داخل گوش معمولا یک مشکل جدی است و به درمان های تخصصی نیاز دارد.
صدای بعدی داخل گوش و همان شکایت اصلی بیماران، وزوز گوش است. وزوز گوش به تنهایی بیماری نیست و می تواند علامتی از یک بیماری باشد. صدای وزوز گوش معمولا در اثر تغییراتی به وجود می آید که در بخش داخلی گوش ایجاد می شود و ناشی از ضعف عصب شنوایی است.
اغلب صداهای داخل گوش معمولا با افزایش سن بیشتر می شوند. پیرگوشی شایع ترین بیماری گوش است که بر اثر آن فرد صداهای غیرعادی در گوش می شنود. اگر موم گوش باعث انسداد مجرا شده باشد، می تواند تغییراتی را در دریافت صداهای اطراف که وارد گوش می شوند، ایجاد کند. موم باعث می شود صداهای وارد شده حالت اکو پیدا کنند و صدای غریبه ای در گوش بیمار ایجاد شود. بعضی از داروها، قرار گرفتن بیمار در معرض صداهای بلند ناگهانی مانند صدای انفجار، بیمار منیر و… نیز باعث ایجاد صداهای غیرعادی در گوش می شوند.
صداهایی که ریشه روان شناختی دارند، وجود بیرونی ندارند؟
نه، مهم ترین بیماری روانشناختی که در آن فرد دچار توهم می شود و ممکن است صداهای عجیب و غریبی بشنود، اسکیزوفرنی است. این بیماران تصوری خیالی توام با هذیان و توهم دارند. البته توهم و هذیان یکی از علائم بیماری است. گوشه گیری، تناقض در کلام و آشفتگی ذهنی هم در بیمار دیده می شود.
صداهای توهمی گاهی دستوردهنده هستند و بیمار از آنها اطاعت می کند. همین اطاعت، شاید منجر شود بیمار خطا کند گاهی هم بیمار صدای چند نفر را می شنود، صدایی که اصلا وجود خارجی ندارد و اطرافیان بیمار از آن ابراز بی اطلاعی می کنند. البته توهم، فقط شنیدن صوت نیست. بعضی از بیماران توهم دیداری، لمسی، بویایی و چشایی هم دارند.
این بیماری معمولا از دوران نوجوانی و ابتدای جوانی آغاز می شود و به شدت کیفیت زندگی بیماران را کاهش می دهد چون تحصیل و کار را رها می کنند و تنش های زیادی در روابط بین فردی و اجتماعی شان ایجاد می شود. بیماران به درمان دارویی نیاز دارند و درمان باید سریع تر شروع شود. گاهی صداها و علائم بیماری آنقدر آزاردهنده اند که منجر به خودکشی فرد می شوند. بیمار زندگی خانواده را نیز تحت تاثیر قرار می دهد بنابراین نزدیکان بیمار هم باید نحوه درست رفتار با این افراد را بدانند.
از گوش پاک کن بپرهیزید!
کامبیز دیرباز که در پشت صحنه فیلمبرداری «پشت بام تهران» دچار پارگی پرده گوش شده، در صفحه اینستاگرامش نوشت: «امروز سر صحنه فیلمبرداری پشت بام تهران، متاسفانه به وسیله یک فروند گوش پاک کن پرده گوش چپم پاره شد. ضمن تشکر از پرسنل و پزشکان بیمارستان امیر اعلم ازتون خواهش می کنم به هیچ عنوان از این وسیله خطرناک استفاده نکنید. دعای شما خوبان قطعا حال گوش من رو زودتر خوب خواهد کرد.»
در طول این سال ها بارها به همراهانش هشدار داده که آنچه از آن با عنوان گوش پاک کن یاد می شود، صرفا ابزاری برای نظافت لاله گوش، بین انگشتان پا، استعمال دارو در نواحی باز و تمیز کردن آراش دور چشم است؛ نه وسیله ای برای نظافت داخل کانال گوش.
علل صدای زنگ در گوش:
تعدادی از شرایط سلامتی می تواند موجب آسیب یا ضعف در گوش شود. در بسیاری از موارد، علت دقیق هرگز پیدا نشده است.
یک علت شایع آسیب دیدگی گوش داخلی است.
موهای کوچک و مرطوب در گوش داخلی در ارتباط با فشار امواج صوتی حرکت می کنند.
این باعث می شود که سلول های گوش یک سیگنال الکتریکی از طریق یک عصب از گوش (عصب شنوایی) به مغز را ایجاد کنند.
مغز شما این سیگنال ها را صدا می زند.
اگر موهای گوش داخلی شما خم و یا شکسته شوند، می توانند ضربه های الکتریکی تصادفی را به مغز بیفزایند و موجب زنگ در گوش می شوند.
سایر علل زنگ در گوش عبارتند از :
سایر مشکلات گوش، شرایط سلامتی مزمن، و آسیب یا شرایطی که بر روی اعصاب در گوش شما و یا مرکز شنوایی در مغز تاثیر می گذارد. علل شایع گوش و حلق و بینی؛ در بسیاری از افراد، زنگ در گوش یکی از این شرایط است:
افت شنوایی مرتبط با سن : در بسیاری از افراد، شنوایی با سن کاهش می یابد، معمولا در سن 60 سالگی شروع می شود.
از دست دادن شنوایی می تواند موجب زنگ گوش شود. واژه پزشکی برای این نوع از افت شنوایی، presbycusis است.
قرار گرفتن در معرض صدای بلند، مانند تجهیزات سنگین، اره های زنجیره ای و سلاح گرم، منبع فراوانی از افت شنوایی مربوط به سر و صدا هستند.
دستگاه های قابل حمل، مانند پخش کننده های MP3 یا آی پاد، همچنین می توانند موجب از دست دادن شنوایی شوند اگر در دوره های طولانی با صدای بلند به آنها گوش دهید.
انسداد گوشواره Earwax از طریق کانال های گوش شما محافظت می کند و رشد باکتری را کاهش می دهد.
اختلال در آن موجب وزوز و زنگ می شود.
تغییرات استخوان گوش استحکام استخوان در گوش میانی شما (اتوکلروزیس) ممکن است در شنوایی تاثیر بگذارد و موجب وزوز گوش شود. این وضعیت، ناشی از رشد غیرطبیعی استخوان است.
علل دیگر زنگ در گوش:
برخی از علل وزوز گوش شایع هستند، از جمله:
مریضی منیر:
وزوز گوش می تواند یک شاخص اولیه بیماری منیر، اختلال گوش داخلی باشد که ممکن است ناشی از فشار مایع گوش داخلی غیر طبیعی باشد.
اختلالات TMJ:
مشکلات مفصل تمپوروماندیبولار، مفصلی که در هر طرف سر نزدیک گوش قرار دارد، می تواند موجب صدای زنگ گوش شود.
آسیب های سر یا گردن:
تروما سر و گردن می تواند بر گوش داخلی، اعصاب گوش یا عملکرد مغز مرتبط با شنوایی تأثیر بگذارد.
نوروم آکوستیک:
این تومور غیر خوشخیم (خوش خیم) بر روی عصب جمجمه ای که از مغز شما به گوش داخلی شما می رسد و مانع از تعادل و شنوایی می شود و بر آن تاثیر میگذارد.همچنین شانونوم واستیبولار نامیده می شود، این حالت عموما باعث ایجاد زنگ گوش می شود.
اختلالات عروق خونی مرتبط با زنگ در گوش:
در موارد نادر، زنگ گوش ناشی از اختلال رگ های خونی است.
علل این نوع زنگ در گوش عبارتند از:
آترواسکلروز:
با افزایش سن و افزایش کلسترول و سایر رسوبات، رگ های خونی اصلی نزدیک گوش وسط و درونی شما، برخی از انعطاف پذیری خود را از دست می دهند.این موجب می شود که جریان خون شدید شود و موجب وزوز می شود.
تومورهای سر و گردن:
تومور که روی رگ های خونی در سر یا گردن (نئوپلاسم عروقی) فشار می آورد، می تواند موجب بروز صدای زنگ گوش و سایر علائم شود.
فشار خون بالا:
فشار خون بالا و عوامل افزایش فشار خون، مانند استرس، الکل و کافئین، باعث می شود که وزوز گوش بیشتر باشد. ضعیف شدن مویرگ ها. وضعیتی که به نام malformation arteriovenosis (AVM)، ارتباطات غیر طبیعی بین شریانها و رگها است، و می تواند منجر به وزوز گوش شود. این نوع وزوز گوش معمولا در یک گوش اتفاق می افتد.
داروهایی که می توانند موجب بروز زنگ گوش شوند:
تعدادی از داروها ممکن است موجب آسیب شوند.به طور کلی، دوز بالای این داروها، زنگ گوش را بدتر می کنند.اغلب سر و صدای ناخواسته هنگامی که شما استفاده این داروها را متوقف می کنید از بین می رود.داروهای شناخته شده برای ایجاد یا تشدید وزوز گوش عبارتند از:
آنتی بیوتیکها، از جمله پلی مکسین B، erythromycin، ونکومایسین و نومیدین
داروهای سرطان شامل مکلرتامین و وین کریستین
قرص های آب (دیورتیک ها) مانند پوماتانید، اسید اتاکریکنیک یا فوروزید آمید
داروهای کوین برای مالاریا
بعضی از داروهای ضد افسردگی ممکن است موجب آسیب مغزی شود
آسپرین در دوزهای بسیار کم (معمولا 12 و یا بیشتر در روز)
عوامل خطرناک صدای زنگ در گوش:
هر کسی می تواند صدای زنگ یا وزوز گوش را تجربه کند، اما این عوامل ممکن است خطر شما را افزایش دهند:
قرار گرفتن در معرض صدای بلند؛
مواجه شدن طولانی مدت با نویز با صدای بلند می تواند به سلول های حسی شما در گوش آسیب برساند و موجب انتقال صدا به مغز شود.افرادی که در محیط های پر سر و صدا کار می کنند مانند کارگران ساختمانی، نوازندگان و سربازان در معرض خطر هستند.
سن:
همانطور که سن بالا میرود، تعداد فیبرهای عصبی کارکردی در گوش کاهش می یابد و احتمالا باعث مشکلات شنوایی اغلب در ارتباط با زنگ و وزوز گوش می شود. در جنسیت مردان بیشتر احتمال بروز زنگ گوش دارند.
سیگار کشیدن:
سموم خطر ابتلا به این مشکل را افزایش می دهند.
مشکلات قلبی عروقی:
شرایطی که جریان خون شما را تحت تاثیر قرار می دهد، مانند فشار خون بالا و یا شریان های تنگ شده (آترواسکلروز)، خطر ابتلا به زنگ در گوش شما را افزایش می دهد.
عوارض جانبی صدای زنگ در گوش:
صدای زنگ در گوش به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تاثیر می گذارد.
ممکن است شرایط زیر را تجربه کنید:
خستگی
فشار
مشکلات خواب
مشکل تمرکز
مشکلات حافظه
افسردگی
اضطراب و تحریک پذیری
درمان این شرایط مرتبط ممکن است مستقیما بر وزوز گوش تأثیر نگذارد، اما میتواند به شما کمک کند احساس خوبی داشته باشید.
جلوگیری از صدای زنگ در گوش:
در بسیاری از موارد،زنگ و وزوز گوش ناشی از چیزی است که نمی تواند مانع شود با این حال، برخی اقدامات احتیاطی می تواند به جلوگیری از نوع خاصی از وزوز و زنگ گوش کمک کند.
استفاده از محافظ شنوایی:
اگر در جای پر سر و صدا کار می کنید یا موسیقی دان هستید از محافظ گوش استفاده کنید تا در طول زمان گوش آسیب نبیند.
صدا رو کم کنید:
گوش دادن به موسیقی با حجم بسیار بالا از طریق هدفون می تواند باعث کاهش شنوایی و صدای زنگ در گوش شود.
مراقبت از سلامت قلب و عروق:
ورزش منظم، درست خوردن و گام های دیگری برای حفظ رگ های خونی شما می تواند به جلوگیری از زنگ و وزوز گوش با اختلالات خونی کمک کند.
درمان وزوز گوش چیست؟
لطفا درباره درمان صداهای داخل گوش توضیح دهید.
به طور کلی، برای درمان ابتدا باید علت صدای داخل گوش مشخص شود. بیمارانی که صدای داخل گوش دارند وقتی به پزشک مراجعه می کنند باید پزشک را از مشکلات روانی مانند اضطراب و استرس یا شرایط و عادت های نادرست در زندگی مانند گوش دادن به صدای بلند موسیقی و استفاده از هدفون یا کار کردن در مکان های بسیار شلوغ و پرسروصدا مطلع کنند. دادن این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا زودتر علت صدای داخل گوش را پیدا کند. درمان صداهایی مانند احساس کلیک در گوش که ناشی از مشکلات مفصل گیجگاهی فکی است و درمان صداهای گوش که ناشی از بیماری های قلبی- عروقی است، وابسته به برطرف کردن بیماری زمینه ای است.
بخش بعدی درمان مربوط به از بین بردن عوامل خارجی در گوش مانند وجود جرم است. با در آوردن جرم کاملا می توان صدا وزوز یا صدای غیرعادی گوش را برطرف کرد و حتی شنوایی بیمار را به حالت قبلی و طبیعی برگرداند. بیمارانی که دچار وزوز گوش هستند معمولا این احساس را شب ها و زمان خواب دارند.
یعنی زمانی که محیط کاملا ساکت است. برای از بین بردن این صدا سمعک های صوتی ای ساخته شده که صداهای بسیار آرامی مانند باران و موسیقی بسیار ملایم از آن پخش می شود. این صدا باعث می شود صدای زمینه ای داخل گوش کاهش یابد و فرد راحت تر بخوابد. داروهای ضدافسردگی هم می توانند فعالیت سیستم اعصاب مرکزی را کمتر کنند و صدا کاهش یابد.
منظور از کاهش صدا چیست یعنی صدا کامل حذف نمی شود؟
همه بیمارانی که صدایی در گوششان ایجاد می شود (غیر از صداهای ناشی از جرم گوش) باید بدانند این بیماری درمان دارویی قطعی ندارد. عمده درمان ها روی کاهش صدا تمرکز دارند نه قطع صدا. معمولا بیماران وقتی با چنین مشکلی مواجه می شوند و کاملا درمان نمی شوند، مدام پزشک خود را عوض می کنند. این کار بی فایده است. درمان باید در جهتی باشد که قدرت تطابق بیمار با شرایط جدید بهتر شود.
توصیه آخر؟
تغییر رژیم غذایی نیز در کاهش صدای داخل گوش موثر است. بیماران باید میزان کافئین مصرفی روزانه خود را کاهش دهند. سیگار و الکل باعث تشدید صدا می شوند. ترک این 2 ماده توصیه اصلی برای کاهش صدای داخل گوش است. استفاده از سمعک های صوتی در طول روز نیز توصیه می شود.<a href="https://www.hidoctor.ir/"> </a>
