بررسی جایگاه الکترود گرافیتی در صنایع فولاد و وضع نوین الکترود

به گزارش شمانیوز به نقل از بورس امروز؛ با توجه به اینکه در طرح جامع فولاد کشور (افق ۱۴۰۴) تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در دستور کار است، درباره تامین نیاز داخلی واحدهای تولیدکننده تنها نیاز مهندسی مطرح نیست، بلکه شرکت‌ها نیازمند مواد اولیه هستند.

برای نمونه در تولید فولاد، تامین الکترود گرافیتی برای فولاد سازها مشکل ایجاد کرده است. الکترود گرافیتی ماده‌ای با ساختار کربن کریستالی است، به دلیل همین ساختار مولکولی قادر به انتقال جریان الکتریکی و تحمل دمای بالاست. درکوره‌های ذوب فلز که اساس کار آنها بر ایجاد قوس الکتریکی است، از این ماده برای انتقال جریان الکتریکی به داخل کوره استفاده می‌شود.

کاربرد الکترود گرافیتی

الکترودهای گرافیتی در کوره قوس الکتریکی(AEF) برای تولید فولاد، تولید فرآورده‌های فلزی، تولید فلزات سیلیکونی و فرآیند ذوب استفاده می‌شود. نوک این الکترودها می تواند تا ۳۰۰۰ درجه سانتیگراد برسد که تقریبا نیمی از دمای خورشید است. الکترودهای گرافیتی می توانند سطح بالایی از هدایت الکتریکی داشته باشند. الکترودها توانایی حفظ حرارت تولید شده را دارند، الکترودهای گرافیتی نیز در پالایش فلزات و فرآیند ذوب مشابه استفاده می‌شود.

مواد اولیه الکترود گرافیتی

الکترودهای گرافیتی را مطابق با استانداردهای جهانی باید از پترولیوم کک کلسینه شده (سی‌پی‌سی) تهیه کرد که فناوری تولید کک سوزنی (needle coke) به عنوان ماده اولیه شکل دهنده CPC به صورت انحصاری در اختیار معدود کشورهایی نظیر چین، آمریکا، ژاپن و آلمان قرار دارد و همین عامل سبب شده که ساخت الکترودهای گرافیتی به عنوان ماده مصرفی اصلی در کوره‌های ذوب و ریخته‌گری به روش ایجاد قوس الکتریک به صورت انحصاری در اختیار کشورهای توسعه یافته قرار گیرد.

برای تولید هر تن فولاد نزدیک به ۲ تا ۳ کیلو گرم الکترود نیاز است که سالانه نیازمند تقریبا ۱۵۰ هزار تن الکترود گرافیتی ( افق ۱۴۰۴) هستیم که هم‌اکنون متاسفانه با خروج ارز در زمان اعمال تحریم‌های یکجانبه، این موضوع به هیچ‌وجه قابل قبول نیست.

زنجیره صنعت فولاد از نظر فنی اگر ۱۰۰ واحد دیده شود تامین الکترود گرافیتی معادل ۴ واحد است که تا الان برای این ۱.۲۵ به خارج کشور وابسته هستیم.

شرکت نوین الکترود اردکان برای تولید ۳۰ هزار تن الکترود گرافیتی یو‌اچ‌پی به قطر ۴۰۰_۷۰۰ میلی‌متر برای کوره‌های ذوب در ۱۵ کیلو متری شهرستان اردکان در سال ۱۳۸۱ کلنگ‌زنی و با امضای قرارداد ساخت پروژه به صورت ای‌پی‌سی برنامه‌ریزی و آغاز به فعالیت کرد که امید است با راه‌اندازی ۶۰۰ شغل مستقیم و ۴۰۰۰ شغل غیر مستقیم ایجاد کند.

امید است با همت و عنایت ویژه ریاست محترم هیئت عامل ایمیدرو و قایم مقام ایشان که دغدغه بسیاری نسبت به این پروژه داشته‌اند تا پیش از پایان دولت تدبیر و امید شاهد تولید و بی‌نیازی حداقل ۵۰ درصدی فولادسازان باشیم و این آرزوی دیرینه محقق شود.

حبیب فتوحی اردکانی