دارابی: پول وکیل نداریم/راه‌اندازی 200موزه در ایران/بازدید 50میلیون چینی از آثار ایرانی
قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی با اشاره به 50میلیون بازدیدکننده از نمایشگاه «شکوه ایران باستان» در چین از راه‌اندازی 200 موزه جدید در ایران خبر داد و گفت: هفت پرونده استرداد اموال تاریخی در دست پیگیری است که سه پرونده در وضعیت فعال قرار دارد و نمایندگان مشخصی برای انتقال اشیا تعیین شده‌اند، اما با توجه به هزینه‌های بالای وکالت، این امر باید به یک دغدغه ملی بدل شود.
به گزارش خبرنگار شمانیوز، علی دارابی در نشست خبری روز جهانی موزه و هفته میراث‌فرهنگی با اشاره به تکمیل برنامه پنج‌ساله این وزارتخانه گفت: تدوین این برنامه از بهمن‌ماه سال گذشته آغاز شد و شامل برنامه‌های عملیاتی ۳۱ استان، پنج معاونت، پنج شرکت و مؤسسه تابع و ۱۲ اداره‌کل تخصصی است که هفته گذشته به سرانجام رسید.
وی افزود: این برنامه بر پایه سه محور اصلی تدوین شده است؛ سند چشم‌انداز ۱۰ ساله وزارتخانه، وظایف و مسئولیت‌های مندرج در برنامه هفتم توسعه و همچنین اولویت‌ها و اقتضائات ویژه هر استان است.
دارابی با اشاره به هدف‌گذاری راه‌اندازی ۲۰۰ موزه جدید تا پایان این برنامه، از افزایش تعداد موزه‌ها از ۸۰۰ به هزار موزه خبر داد و گفت: جانمایی این موزه‌ها در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها انجام شده و به‌زودی جزئیات آن رونمایی خواهد شد.
قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳ بالغ بر یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال (یک و نیم همت) برای تملک و مرمت بناها تخصیص یافته است، اظهار کرد: این منابع در اختیار استان‌ها قرار گرفته و بخشی از بناها نیز از محل منابع مسئولیت اجتماعی و مشارکت خیرین مرمت می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به الموت، بناهای آسیب‌دیده از سیل در سیستان‌وبلوچستان و ابنیه‌ای در استان ایلام اشاره کرد.
وی همچنین از دایر بودن یک هزار نوروزگاه در نوروز ۱۴۰۴ خبر داد و اعلام کرد: هفته آینده از ۳۰ موزه، پایگاه و بنای تاریخی که بیشترین میزان بازدید را در این ایام داشته‌اند، در راستای ترویج رقابت سالم و الگوسازی، تجلیل خواهد شد.
دارابی با اشاره به اینکه سند ملی میراث‌فرهنگی و سند ملی موزه‌داری در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دارد، ابراز امیدواری کرد که این اسناد به‌زودی تصویب و ابلاغ شود.
معاون میراث‌فرهنگی همچنین از قرار گرفتن لایحه شرح وظایف وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در دستور کار مجلس شورای اسلامی خبر داد و گفت: کمیسیون فرهنگی مجلس در حال بررسی آن است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به تحولات حوزه منابع انسانی اشاره کرد و گفت: تعداد ۴ هزار و ۲۰۰ پست سازمانی برای یگان حفاظت، امین اموال، موزه‌داران و نیروهای تخصصی حوزه میراث‌فرهنگی تعریف شده است که زمینه جذب نیروی جدید و ساماندهی نیروهای موجود را فراهم می‌سازد. وی از حمایت دولت و وزیر در این زمینه قدردانی کرد.
دارابی همچنین انتقال موزه قرآن به محل موزه آب را در راستای تسهیل دسترسی عمومی دانست و افزود: موزه آب که پیش‌تر در اختیار وزارت نیرو بود، طی توافقی تحویل وزارت میراث‌فرهنگی شد و این اقدام در مسیر مدیریت یکپارچه مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد انجام شده است.
قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی از توافق برای واگذاری برخی کاخ‌موزه‌ها از نهاد ریاست‌جمهوری به وزارتخانه نیز خبر داد.
دارابی بر اهمیت برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی در معرفی تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران تأکید کرد و گفت: هفت کشور از حوزه تمدنی نوروز خواستار برگزاری نمایشگاه‌های مشترک شده‌اند.
وی تجربه موفق نمایشگاه «شکوه ایران باستان» را نمونه‌ای قابل‌توجه خواند و افزود: این نمایشگاه با نمایش ۲۱۶ اثر از دوره ساسانی تا قاجار، بیش از ۵۰ میلیون بازدیدکننده داشت و گامی مهم در عرصه دیپلماسی فرهنگی ایران به شمار می‌آید.
دارابی همچنین به برگزاری نمایشگاه جدیدی در گوانجو چین اشاره کرد و گفت: در این نمایشگاه ۱۵۱ اثر از موزه‌های ملی تهران و دانشگاه تهران با مجوز 6ماهه به نمایش درآمده که برای تمدید آن نیز درخواست‌هایی مطرح شده است.
قائم‌مقام وزیر درباره اقدامات انجام‌شده در حوزه مقابله با قاچاق اشیای تاریخی، از تشکیل جلسات با حضور وزیر و نمایندگان مجلس و صدور حکم جلب برای چند قاچاقچی خبر داد و گفت: چندین فقره شکایت مطرح شده و برخی قاچاقچیان حرفه‌ای تحت تعقیب قضایی هستند.
وی در ادامه به موضوع استرداد اموال تاریخی اشاره کرد و گفت: هفت پرونده در این خصوص در دست پیگیری است که سه پرونده در وضعیت فعال قرار دارد. نمایندگان مشخصی برای انتقال اشیا تعیین شده‌اند، اما با توجه به هزینه‌های بالای وکالت، این امر باید به یک دغدغه ملی بدل شود. جلسه‌ای نیز با معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری در همین راستا برگزار می‌شود.
دارابی با اشاره به مرمت کاخ موزه ها افزود: 200 میلیارد ریال بودجه برای مرمت کاخ‌موزه صاحبقرانیه، اختصاص داده شده و مرمت کاخ های گلستان و سعدآباد در دستور کار جدی است.
معاون میراث فرهنگی در پایان متذکر شد: در برنامه پنج‌ساله وزارتخانه، برای استان‌های مرزی تکلیف قانونی جهت انجام فعالیت‌های مشترک با کشورهای همسایه در سه حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لحاظ شده است.
جزئیات برنامه‌های هفته میراث‌فرهنگی 1404
در ادامه این نشست؛ فاطمه داوری دبیر ستاد بزرگداشت هفته میراث‌فرهنگی با اشاره به شعار جهانی سال ۲۰۲۵ «آینده موزه‌ها در جوامع به سرعت در حال تغییر است» گفت: امسال در ایران شعار «میراث‌فرهنگی و آینده» به عنوان شعار ملی هفته میراث‌فرهنگی برگزیده شده و بر همین اساس، برنامه‌های متعددی برای تبیین نقش موزه‌ها در توسعه پایدار، نوآوری، تاب‌آوری اجتماعی و حمایت از اقتصاد محلی طراحی و تدوین شده است.
وی ادامه داد: روز جهانی موزه‌ها امسال از یکشنبه ۲۸ اردیبهشت آغاز و تا شنبه سوم خرداد ادامه خواهد داشت. مهم‌ترین برنامه‌های این هفته، در روز پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت با آیین بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در خراسان‌رضوی و مراسم ملی تجلیل از برترین‌های موزه‌داری کشور در موزه ملی ایران برگزار می‌شود.
دبیر ستاد بزرگداشت هفته میراث‌فرهنگی افزود: در روزهای آتی، برگزاری همایش ملی «میراث‌فرهنگی و آینده جوامع در حال تغییر»، نشست‌های تخصصی با فراکسیون میراث‌فرهنگی مجلس، توسعه همکاری‌های بین‌المللی در حوزه میراث‌ناملموس و نیز نشست تخصصی آینده بافت‌های تاریخی کشور در دستور کار قرار دارد. همچنین در اول خرداد نیز ویژه‌برنامه‌ای با محوریت ثبت جهانی میراث‌فرهنگی با تمرکز بر استان گلستان برگزار خواهد شد.
وی از طراحی پیام‌های راهبردی برای هر روز از این هفته خبر داد و گفت: مراسم‌های هفته میراث‌فرهنگی به‌گونه‌ای طراحی شده که بازتاب‌دهنده تعامل موزه‌ها با جامعه و سهم آن‌ها در توسعه فرهنگی باشد. از جمله این اقدامات، گشایش هم‌زمان ۱۱ نمایشگاه در تهران و دیگر استان‌ها، تقدیر از پایگاه‌ها، موزه‌ها و اماکن برتر نوروزی و همچنین برگزاری ۶۵ نمایشگاه موزه‌ای و ۱۷۰ رویداد فرهنگی در سراسر کشور خواهد بود.
طاق کسری؛ آمادگی ایران برای مرمت یک اثر جهانی
داوری با اشاره به موضوع طاق کسری که در خاک عراق قرار دارد، تصریح کرد: ایران آمادگی خود را برای مشارکت در مرمت این بنای تاریخی اعلام کرده و معاونت میراث‌فرهنگی پیگیر اجرایی شدن این موضوع است.
سامانه ملی «ایران‌موزه» رونمایی می‌شود
در ادامه این نشست، لیلا خسروی مدیرکل موزه‌ها با اشاره به برنامه‌های متنوع هفته میراث‌فرهنگی، از رونمایی سامانه ملی «ایران‌موزه» در روز ۲۸ اردیبهشت خبر داد و گفت: این سامانه با همکاری مشترک وزارت میراث‌فرهنگی راه‌اندازی شده و امکان بازدید دیجیتال از موزه‌ها و سایت‌موزه‌های منتخب کشور را برای عموم مردم فراهم می‌کند. هدف اصلی ما توسعه موزه‌های دیجیتال و ارائه تجربه‌های نوین موزه‌داری در بستر فناوری است، نه صرفاً گسترش فیزیکی موزه‌ها.
وی با اشاره به راه‌اندازی نمایشگاه «جلب، قاچاق و توفیق» در موزه رضا عباسی در روز ۲۹ اردیبهشت، آن را گامی مهم در جهت آگاهی‌بخشی عمومی درباره مقابله با قاچاق میراث‌فرهنگی دانست.
خسروی همچنین از پیگیری جدی سه پرونده مهم استرداد اموال تاریخی در سطح بین‌المللی خبر داد و گفت: همکاری با وزارت امور خارجه و نهاد ریاست‌جمهوری برای بازگرداندن این آثار ضروری و در حال انجام است.
وی درباره برخی شایعات درباره موزه فرش نیز گفت: موردی از حضور موش در این موزه تأیید نشده است و بازدیدهای میدانی نیز این مسئله را رد کرده‌اند. با این حال موضوع از سوی مدیر موزه در حال پیگیری دقیق است.
ثبت جهانی چگاسفلی و حفظ کرانه‌های خلیج‌فارس در اولویت ثبت آثار
در ادامه علی‌رضا ایزدی، مدیرکل دفتر ثبت آثار نیز در این نشست با اشاره به اهمیت منطقه چگاسفلی و سواحل خلیج‌فارس در برنامه‌های ثبت جهانی میراث فرهنگی، گفت: این مناطق سال‌هاست در فهرست موقت ثبت جهانی قرار دارند و از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. پیگیری‌های لازم برای تعیین تکلیف روستای واقع در این محدوده آغاز شده و با مشارکت استاندار و احترام به حقوق ساکنان، جانمایی جدید در حال انجام است.
ایزدی تأکید کرد: روز ملی خلیج‌فارس نیز فرصتی مهم برای تمرکز بر ثبت ناملموس فرهنگی این منطقه است و شورای ملی ثبت میراث‌ناملموس با جدیت این موضوع را دنبال می‌کند.
همچنین در پایان این نشست از پوستر روز جهانی موزه‌ها و بزرگداشت هفته میراث‌فرهنگی رونمایی شد.
علی رمضانپور
