ثبت جهانی محوطه های پیش از تاریخ خرم آباد لرستان؛ میراثی نوظهور از زاگرس برای جهان

به گزارش خبرنگار شمانیوز، با اعلام رسمی کمیته میراث جهانی یونسکو، «دره‌های خرم آباد » واقع در استان لرستان، در فهرست آثار طبیعی جهانی قرار گرفتند. این منطقه ارزشمند با ویژگی‌های منحصربه‌فرد زمین‌شناسی، چشم‌اندازهای طبیعی، تنوع زیستی بالا و پیوستگی فرهنگی با زیست بومی منطقه، به عنوان میراث طبیعی جهانی شناسایی شد.

همچنین سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نیز ضمن تبریک این موفقیت ملی، گفت: این رویداد حاصل سال‌ها تلاش متخصصین، جامعه محلی و مدیران فرهنگی کشور است. محوطه های تاریخی خرم آباد ، ظرفیت منحصربه‌فردی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری طبیعی پایدار دارند و ما موظفیم بستر بهره‌برداری مسئولانه از آن را فراهم کنیم.

دکتر علی دارابی، معاون میراث فرهنگی کشور، در واکنش به این ثبت جهانی اظهار داشت: ثبت جهانی دره‌های خرم آباد گواهی است بر جایگاه ممتاز ایران در پاسداشت میراث طبیعی. این دره‌ها نمادی از تنوع طبیعی، پیوستگی تاریخی و همزیستی انسان با محیط زیست هستند. نقش لرستان در این میان، بسیار برجسته است و باید با مدیریت علمی و بومی از این میراث حفاظت کنیم.

در ادامه علیرضا ایزدی، مدیرکل ثبت و حریم آثار کشور، نیز با اشاره به ویژگی‌های فنی و زیست‌محیطی این اثر گفت: دره‌های خرم آباد، نخستین منطقه در ایران هستند که هم‌زمان دارای ویژگی‌های ژئومورفولوژیک، تنوع زیستی و ارتباط فرهنگی با جوامع بومی هستند. پرونده این اثر با رویکردی بین‌رشته‌ای و بر پایه معیارهای هفتم و دهم یونسکو تدوین شد.

در همین راستا، عطا حسن‌پور، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان لرستان، ثبت این اثر را نقطه عطفی در تاریخ فرهنگی و زیست‌محیطی استان دانست و افزود: دره‌های خرم آباد  نه‌تنها میراث لرستان بلکه متعلق به تمام بشریت‌اند. این موفقیت نتیجه مشارکت فعال مردم، پژوهشگران و نهادهای استانی است و از این پس نیازمند حمایت همه‌جانبه برای حفاظت و مدیریت پایدار آن هستیم.»

 مشخصات اثر ثبت‌شده:

نام اثر: دره‌های خرم (Khoram Valleys)

موقعیت: زاگرس میانی، استان لرستان

معیارهای ثبت: 

(vii): برجستگی‌های طبیعی با زیبایی استثنایی

(x): زیستگاه‌های طبیعی با تنوع زیستی کم‌نظیر

عناصر شاخص: 

چشم‌اندازهای بکر کوهستانی، صخره‌ای و جنگلی

رودخانه‌های دائمی و آبشارهای فصلی

گونه‌های نادر گیاهی و جانوری

ارتباط طولانی‌مدت با زیست انسانی (روستاهای کوه‌پایه‌ای)

گفتنی است، ثبت جهانی دره‌های خرم آباد، نه‌تنها گامی در جهت تثبیت جایگاه ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است، بلکه فرصت مهمی برای توسعه متوازن، تقویت گردشگری پایدار، حفاظت محیط زیست و ارتقای هویت فرهنگی لرستان محسوب می‌شود. این رویداد، نشانه‌ای از موفقیت ایران در تلفیق علم، مشارکت مردمی و دیپلماسی فرهنگی در عرصه جهانی است.

علی رمضانپور